Mavzu: O’zbekiston shaxmat vataniga aylanmoqda Reja



Download 105,37 Kb.
bet1/10
Sana18.01.2022
Hajmi105,37 Kb.
#387969
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Mamayusufov Lazizbek




Mavzu: O’zbekiston shaxmat vataniga aylanmoqda

Reja:

1. Mustaqillik yillarida O’zbekistonda shaxmatning rivojlanishi.

2. O’zbekiston sportchilarining yutuqlari.

Shaxmat (fors. shoh mot — „shoh oʻldi“) — ikki kishilik mantiqiy oʻyin. Oʻyindan maqsad — raqib shohini mot qilish. 64 ta katakli taxtada 32 ta figura yordamida oʻynaladi.

Har bir oʻyinchi 16 ta figuraga ega boʻladi:



  • Shoh — 1 dona

  • Farzin — 1 dona

  • Rux — 2 dona

  • Fil — 2 dona

  • Ot — 2 dona

  • Piyoda — 8 dona

Shaxmat musobaqalari paytida maʼlum sondagi yurishlar qilinishi uchun chegaralangan vaqt belgilanadi. Dastlabki 40 ta yurish uchun 2,5, 2 va 1,5 soat ajratiladi. Tezkor shaxmatda oʻyinni tugatish uchun aniq vaqt (30, 25, 15 va 5 minutdan) beriladi. Sirtqi shaxmatda har bir yurishni amalga oshirish uchun masofa va aloqa vositasi turiga qarab, kun yoki haftalar belgilanishi mumkin.

Hozirgi koʻrinishdagi shaxmat hind shatranjidan tubdan farq qiladi, Janubiy Yevropada XV asr oxirlarida shakllangan.

Bugungi kunda shaxmat eng mashhur oʻyinlardan biriga aylangan, sport turi sifatida qabul qilingan; dunyo boʻylab millionlab kishilar bu oʻyinni oʻynashadi. Shaxmat aqliy gimnastika sifatida ham koʻriladi.

“O‘zbekiston shaxmat vatani emas, ammo sobiq Qo‘qon xonligi hududida qadimgi shaxmatni topishgan. Topilma shaxmat Rossiyaga Yevropadan emas, balki O‘zbekistondan kelgan deb taxmin qilish asosini bergan”, - dedi Karpov.

Mamlakatning ushbu sport turida erishgan yutuqlariga qaramay, O‘zbekiston shaxmat o‘ylab topilgan mamlakat roliga da’vogar bo‘la olmaydi, deb ta’kidladi Anatoliy Karpov.

Ekspert fikriga ko‘ra, 90 yillarda O‘rta Osiyo mintaqasi bo‘yicha qozoqlar va qirg‘izlar yetakchilik qilishgan bo‘lsa, bugungi kunda O‘zbekiston ulkan muvaffaqiyatlarga erishib, hurmatli shaxmat davlatlari qatoriga kirgan.




Download 105,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish