Mavzu: O’zbek tilshunosligida grammatik sakl tasnifi



Download 0,61 Mb.
bet3/6
Sana19.05.2023
Hajmi0,61 Mb.
#941295
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
O\'zbek tilshunosliga grammatik shakl tasnifi

Bugungi kunda o’zbek tilining haqiqiy talqinini berish, o’zbek milliy tilshunosligini yaratish, uni boshqa til me’yorlari asosida qoliplashtirish asoratidan xalos qilish imkoni tug’ildi. Bu inkoniyat, avvalo, morfologik ko ‘rsaukichlarning tasnifini berishda qo’l keldi. Tilshunosligimiz o’zbek tilining turkon agglyutinativ tablati va ontologik shakl yasash xusustyatlariga tayangan holda grammatik ko’rsatkichlarning yangicha tasnifini yaratdi.

  • Bugungi kunda o’zbek tilining haqiqiy talqinini berish, o’zbek milliy tilshunosligini yaratish, uni boshqa til me’yorlari asosida qoliplashtirish asoratidan xalos qilish imkoni tug’ildi. Bu inkoniyat, avvalo, morfologik ko ‘rsaukichlarning tasnifini berishda qo’l keldi. Tilshunosligimiz o’zbek tilining turkon agglyutinativ tablati va ontologik shakl yasash xusustyatlariga tayangan holda grammatik ko’rsatkichlarning yangicha tasnifini yaratdi.

So’z shakli tushunchasi o’zbek ilshunosligig Ix asrning ikkinch yarmidan boshlab kirib kela boshladi. Bunda Evropa tilshunosligi va o’zbek (sart, chig’atoy) tili bo’yicha evropaliklar tomonidan yaratilgan darsliklar turtki bo’ldi. Arab tilshunosligi ichki fleksiyaga ega arab tili qoidalari asosida ish tutganligi sababli bu asosda turkiy tillarning agglyutinatiy tabiatini to’g’ri baholab bo’lmas, va mavlud darslklarda s0’zhing o zagiga qo’shilib keladi gan qo’shimchalar (ular arab tilildagi yuklamalar – harflarga o’xshash bo’lganligi sababli) harflar deb aholanar edi. Buni Mahmud Koshg’ariy, Mirzo Mahdixon Mandixon tadqiqotlarida tadgiqotlarida ham kuzatish mumkin.

  • So’z shakli tushunchasi o’zbek ilshunosligig Ix asrning ikkinch yarmidan boshlab kirib kela boshladi. Bunda Evropa tilshunosligi va o’zbek (sart, chig’atoy) tili bo’yicha evropaliklar tomonidan yaratilgan darsliklar turtki bo’ldi. Arab tilshunosligi ichki fleksiyaga ega arab tili qoidalari asosida ish tutganligi sababli bu asosda turkiy tillarning agglyutinatiy tabiatini to’g’ri baholab bo’lmas, va mavlud darslklarda s0’zhing o zagiga qo’shilib keladi gan qo’shimchalar (ular arab tilildagi yuklamalar – harflarga o’xshash bo’lganligi sababli) harflar deb aholanar edi. Buni Mahmud Koshg’ariy, Mirzo Mahdixon Mandixon tadqiqotlarida tadgiqotlarida ham kuzatish mumkin.

Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish