Mavzu: O`tkir Hoshimov hikoyalarining lingvopoetik tahlili



Download 0,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/86
Sana13.01.2022
Hajmi0,76 Mb.
#355914
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   86
Bog'liq
otkir hoshimov hikoyalarining lingvopoetik tahlili

qipqo`yaymi

? (204-b). 

Xafa bo`lmaysizku, sizning pocherkingiz “annaqaroq” ekan, yozguncha qon 

bo`pketdim

,  shundayam  ikki  yuz  ellikka  ko`ngan  edim,  uch  yuz  betni  ikki  yuz 

ellikka ko`paytirsa qancha bo`ladi?” (232-b). 

Adabiy  tilning  ayrim  dialektlar  lug`aviy  birliklari  hisobiga  boyib  borishi 

tillar  taraqqiyotida  qonuniy  bir  holatdir.  Hozirgi  adabiy  nutq  lug`atning  katta  bir 

qismi  ham  aslida  dialektlarga  xos  deb  qaralishining  sababi  bunday  lug`aviy 

birliklarning umumlashib ketganligidadir.

48

 



Dialektizmlarni quyidagi holatlarda adabiy nutqqa olib kirish mumkin: agar 

u yoki bu mahalliy tushuncha umumnutq qatlamda aniq nomga ega bo`lmasa yoki 

uning  shevadagi  atamasi  leksik  ma`no  ottenkasi  bilan  stilistik  bo`yog`i  bilan 

umumtildagi so`zdan farqlanib tursa, uning adabiy nutqqa kirishi to`g`ridir. 



Payshanba  kuni  Komil 

tayib

ning  uyiga  boruvdim.  Har  kuni  nahorga  bir 

kosadan sigir suti ichsa, dard ko`rmaganday bo`lib ketadi, dedi. (13-b)   

                                           

48

  U.Tursunov,  J.Muxtorov.  Sh.Rahmatullayev.  “Hozirgi  o`zbek  adabiy  tili”,  “O`qituvchi”  nashriyoti,  Toshkent, 



1965, 158-bet. 


Biror  dialektal  so`zning  adabiy  nutqqa  ko`chish  hodisasi  bilan  dialektal 

so`zlarning  badiiy  asarda  ishlatilishi  hodisasini  bir-biridan  farqlash  zarur. 

Yozuvchilar  o`z  asarlaridahayotning  realistik  tasvirini  chizish,  mahalliy  kaloritni 

berish,  personajlar  nutqini  individuallashtirishda  yoki  biron  tushunchaning 

shevadagi  atamasi  kitobxonga  ahamiyatli  bo`lgan  holatning  ma`lum  mahalliy 

belgisini bildirsagina dialektal so`zlardan foydalanishlari mumkin.  

Har  qanday  adabiy  tilning  taraqqiyoti,  boyishi  adabiy  til  bilan  shevalar 

o`rtasidagi  munosabatlarning  bir-biriga  ta`sir  qilish  darajasiga  bog`liq.  Shuning 

uchun  dialektizmlarning  badiiy  asarda  qo`llanishi  hamda  ularning  adabiy  tilga 

o`tish o`tmasligini konkret tarixiy sharoitlarga ko`ra izohlash zarur.   



– 


Download 0,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish