Mavzu: O’rta Osiyoda Axamoniylar hukmronligi davri

Paretakena – Surxondaryo viloyatining tog‘li hududlarni birlashtirgan, u viloyatning shimoli–g‘arbiy tomonida joylashgan.

• Paretakena – Surxondaryo viloyatining tog‘li hududlarni birlashtirgan, u viloyatning shimoli–g‘arbiy tomonida joylashgan.
• Paretakenaning markazi Qiziltepa yodgorligi.
• Mil.avv. IX–IV asrlarga oid 20 ga yodgorlik aniqlangan: Bandixon II, Qizilcha I–IX, Nomsiz tepa, Yalangto‘shtepa, Kultepa kabi yodgorliklar majmuasi topilgan.
• Qiziltepa, Pachmaktepada, Bektepa (Bandixon II), G‘ozimullatepa va Kindiktepa ibodatxonasida jang izlari aniqlangan.
• Arrian va Kvint Kursiy Rufning ma’lumoti bo‘yicha, Paretakenlar yerida qattiq jang bo‘lib, ularning yo‘lboshchilari Katan va Avstan ustidan makedonlar g‘alabaga qozonganlar.
• Qal’alar mil.avv. IV asrda vayronaga aylangan. Keyingi davrlarda bu hudud tashlandiq holda qolgan. Yunon–Baqtriya va Kushonlar davrida ham o‘zlashtirilmagan.