Mavzu: O'quvchilarga bilim berish jarayonida noa`nanaviy yondashish mundarija

2.2. O`quvchilarga ta’lim berishda noan`anaviy dars mashg`ulotlari

Hozirgi vaqtda ta’lim jarayonida o’qitishning zamonaviy usullarini qo’llash, o’qitish jarayonida yuqori natijalarga olib keladi. Ta’lim usullarini har bir darsning didaktik vazifasidan kelib chiqib tanlash maqsadga muvofiq sanaladi. An’anaviy dars shaklini saqlab qolgan holda, uni turli-tuman zamonaviy usullar bilan boyitish ta’lim oluvchilarning o’zlashtirish darajasini ko’tarilishini ta’minlaydi. Buning uchun dars jarayoni oqilona tashkil qilinishi, ta’lim beruvchi tomonidan ta’lim oluvchilarning qiziqishini orttirib, ularning ta’lim jarayonida faolligi muttasil rag’batlantirilib turilishi, o’quv materialini kichikkichik bo’laklarga bo’lib, ularning mazmunini ochishda interfaol usullarni qo’llash va ta’lim oluvchilarni ommaviy mashqlarni mustaqil bajarishga undash talab etiladi. Bu usullar qo’llanilganda ta’lim beruvchi

ta’lim oluvchini faol ishtirok etishga chorlaydi.
Interfaol usullarni qo’llash bo’yicha umumiy metodik tavsiyalar:
1. Ishlash uchun joyni tayyorlash. sinfxonasini shunday tayyorlash kerakki, bunda ishtirokchilar kichik yoki katta guruhlarda ishlash uchun qulay joylashishlar zarur.
2. Jarayon va reglamentga jiddiy munosabatda bo’lish.Barcha tinglovchilar har bir nuqtai nazarga sabrli bo’lib, so’z erkinligini hurmat qilishlari kerak.
3. Tinglovchilarning guruhlarga bo’linishiga jiddiy e’tibor berish.
4. Tinglovchilarning hammasi u yoki bu darajada ishga jalb qilingan bo’lishi kerak.
5. Tinglovchilarning mashg’ulotga ruhiy tayyorgarligiga ko’maklashish.
6. Interfaol usullar asosida mashg’ulotlar o’tkazilganda guruhda ta’lim oluvchilar soni ko’p bo’lmasligi kerak. 4-6 kishidan iborat bo’lgan kichik guruhlarda samarali ish olib borish mumkin.
“Aqliy hujum” usuli-g’oyalarni ishlab chiqish usuli. Qatnashchilar birlashgan holda qiyin muammoni yechishga harakat qiladilar: uni yechish uchun shaxsiy g’oyalarini ilgari suradilar. “Aqliy hujum” quyidagi qoidalar bo’yicha o’tkaziladi: -fikr hech qanday cheklanmagan holda, iloji boricha balandroq ovozda aytilishi lozim; -har qanday fikrni aytish mumkin, u qabul qilinadi; -g’oyalarga tushuntirish berilmaydi, ular vazifalarga bevosita bog’liq holda aytiladi; -takliflar berish
to’xtatilmaguncha, aytilgan g’oyalarni tanqid yoki muhokama qilishga yo’l qo’yilmaydi. Samarali aqliy hujum uchun bosqichlar: 1. Ishtirokchilarni majburiy bo’lmagan holda o’tkazing. 2.Fikrlarni bayon qilish uchun qog’oz va doskani tayyorlang. 3.Aqliy hujum ishtirokchilariga muammoni yetkazish kerak. 4. Ish tartibini aniqlang: a) fikrlar tashlanganda ularni baholamang b) doimiy fikrlash
ozodligi v) qancha aqlli fikr ko’p bo’lsa, shuncha yaxshi g) “ushlang”, “tuting” boshqalarning fikrlarini rivojlantiring 5. Fikrlar to’g’risida surishtiring va tezda ularni yozing. 6.Qog’oz varag’i to’ldirilganda, uni muhokama uchun qo’ying. 7.O’z g’oyalaringizni qo’shib yangi g’oyani rag’batlantiring. 8.Boshqalar fikrini tanqid qilish yoki ustidan kulish kerak emas, kulgiga yo’l qo’ymang. Aqliy hujumning asosiy ko’rinishlaridan biri juftlikdagi aqliy hujumdir. Agar ish daliliy axborotga
bog’liq bo’lsa, unda ta’lim oluvchilarga dalillar ro’yxatini tuzish taklifi beriladi. Ikki daqiqadan so’ng individual ishdan keyin ular bir-birlari bilan muloqotda bo’lib muhokama qiladilar va o’zlarining ro’yxatlarini birlashtiradilar.
“CHarxpalak” texnologiyasi-ushbu texnologiya ta’lim oluvchilarni o’tilgan barcha mavzularni yod olishga, mantiqan fikrlab, berilgan savollarga mustaqil ravishda to’g’ri javob berishga va o’z-o’zini baholashga o’rgatishga hamda qisqa vaqt ichida ularni baholay olishga qaratilgan. O’quv mashg’ulotlarining barcha turlarida dars boshlanishi yoki dars oxirida, yoki o’quv predmetining biror-bir bo’limi tugallanganda o’tilgan mavzuni o’zlashtirilganlik darajasini baholash, takrorlash, mustahkamlash, yoki oraliq va yakuniy nazorat o’tkazish uchun mo’ljallangan.