Mavzu: oqsillarning fizik kimyoviy xususiyatlari

II.BOB Oqsillarning tasnifi, nomlanishi va vazifalari………………….
24
2.1. Oqsillarning tasnifi va nomlanishi……………………………………	24
2.2. Oqsillarning tuzilish darajalari………………………………………..	28
2.3. Oqsillarning biologik vazifalari………………………………………	35
Xulosa ......................................................................................................	38
Foydalanilgan adabiyotlar ........................................................................	40

Kirish

Olimlarning ma`lumotlariga ko`ra inson bir sutkada iste`mol qiladigan ovqat mahsulotlarida kaloriyasining 12% yoki 90-100 grammini oqsil tashkil etilishi kerak rivojlangan ,mamlakatlarda esa 20-25 grammga to`g`ri keladi.Ayniqsa parranda,baliq, maxsulotlariga bo`lgan extiyoj ortib bormoqda bu esa yurtimizda yangidan yangi sermaxsul zot navlarni olimlarimiz yaratish ustida ilmiy ishlar olib borilmoqda Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoev 2017 yilda moliyalashtirilishi ko`zda tutilayotgan yirik chorvachilik loyihalari ishlab chiqdi joriy yilda “Naslli chorva import”, “Samarqand milk”, “Aykan savdo”, “Chorva nasl birlashma” mas`uliyati cheklangan jamiyatlari tomonidan jami 35 million 810 ming so`mlik loyihalar amalga oshirilishi mo`ljallanmoqda. Natijada ushbu korxonalarda yiliga 14 ming 250 tonna sut, 875 tonna go`sht mahsulotlari ishlab chiqariladi, 230 ish o`rni yaratiladi.Bularning barchasi organizimga zarur bo`lgan kunlik talab qilinadigan oqsilning meyorda qabul qilishiga yetarli hisoblanadi.Mamlakatimizda ichki iste`mol bozorini arzon va sifatli parrandachilik mahsulotlari bilan uzluksiz ta`minlashga alohida e`tibor qaratilmoqda.¹

Biokimyo 19-asrning 2-yarmida toʻplangan maʼlumotlari va nazariy kashfiyotlariga, oʻsimlik va hayvonlarning kimyoviy tarkibi va ulardagi oʻzgarishlarni tadqiq qilishga asoslandi. Xususan 19-asrning 4choragida yogʻlar, nukleoproteidlar va oqsillarning tuzilishi ustida Emil Fisher, Butlerov, Kosell, Fridrix Misher va boshqalar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar hujayralarning tarkibiy qismlarini va almashinuv jarayonida ularning ahamiyatini aniqlash imkonini berdi. 19-asrning 2-yarmida Biokimyo sohasida qilingan eng muhim kashfiyotlar L. Lasternint bijgʻish jarayonini hamda oʻsimliklarda sodir boʻladigan fotosintezni oʻrganish bilan bogʻliq. Bijgʻish jarayonini tekshirish asosida Byuxner hayot jarayonini tezlatuvchi hujayra katalizatorlari—fermentlar (enzimlar) haqidagi taʼlimotni yaratdi. Ovqatga aloqador baʼzi kasalliklarni tekshirish asosida vitaminlar haqidagi taʼlimot dunyoga keldi, moddalar almashinuvini idora qilishda ichki sekresiya bezlari va ularning faol kimyoviy mahsulotlari (garmonlar) aniklandi. Varburg, Viland, A. N. Bax, keylin va teorell tadqiqotlari tufayli hujayradagi oksidlanish jarayoni haqidagi dastlabki nazaryya maydonga keldi.

Oqsillming tirik tabiatdagi. Muhim ahamiyatini hisobga olib, shuningdek, oqsillaming tirik organizm massasining yarmini tashkil etishi va qator ajoyib xususiyatlarga ega bo‘lishi, oqsil strukturasi va funksiyasini tushunish, biol giya va tibbiyot uchun m uhim muammolami yechishda asos bo'lishi, tibbiyot institutlarida biokimyo kursini o‘rganishni - shu sinf, organik moddalardan boshlashni taqozo etadi.Tirik organizmlar uchun xos bo‘lgan turli-tuman va juda ko p funksiyalami oqsillar bajaradi.Shved kimyog'ari I.Ya.Berselius 1938-yilda azot saqlovchi orgamk birikmalarni o‘simlik va hayvon to‘qimalaridan ajratib olib, uni proteinlar deb nomlagan (grekcha protos - birlam chi, m uhim demakdir). . Hozirgi tibbiyot adabiyotlarida azot saqlovchi yuqori molekulau birikm alarni oqsillar deyiladi. Oqsil termini - tuxum oqsilini qizdirilganda oq rang hosil bo‘lishiga asoslangan. Oqsillar har qandaytirik organizm to'qimasining asosiy qismi hisoblanib, to'qim ada boiadigan turli jarayonlarda muhim ahamiyatga ega. Oqsillar tirik organizmlar ham strukturasi, ham funksiyasining asosini tashkil etadi. Molekulyar biologiya asoschilaridan bo'lgan F.Krikning tajribasi bo‘yicha, oqsillar juda muhim moddalar bo‘lib, turli funksiyalarni juda yengil va nozik bajarishlari mumkin.