Mavzu: Она тоғ жинсларининг мухандис-геологик хусусиятларини аниқлаш

Jami (2,0)

5 – ilova
Nazorat savollari:
1. Ona tog‘ jinslarini o‘rganishdan maqsad?
2. Masshtablarning qanday turlarini bilasiz?
3. To‘rtlamchi davr yotqiziqlarining qanday genetik turlarini bilasiz?
4. Tog‘ jinslarining shartli belgilarini ko‘rsatib o‘ting?

2.Туртламчи давр ётқизиқларининг мухандис-геологик хусусиятларини аниқлаш.

Ishning mazmuni va maqsadi: To’rtlamchi davr yotqiziqlarining muxandis- geologic xususiyatlarini o‘rganish va aniqlash.
Kerakli jihozlar: O‘qituvchi tomonidan tayyorlangan -absolyut balandlik-lari va Er usti relefi ko‘rsatilgan, burg‘u quduqlari mavjud bo‘lgan topshiriq.

Mavzu bo’yicha qisqacha nazariy ma’lumot
Geologik xaritalarda tasvirlangan Tog’ jinslari va qatlamlarning yotish holatlari, tarqalishi, litologik tarkibining chuqurlik bo’ylab o’zgarishi hamda qurilish maydonning yuza sathi haqida to’laroq tasavvurga ega bo’lish maqsadida muhandis- geologik kesmalar tuziladi.
Geologik kesmalar joylarning geologik tuzilishini to’la xarakterlaydigan qilib tuziladi. Kesma chizig’i yo’nalishi qatlamlarning chuqirlik chizig’iga, yotish chizig’iga va daryo vodiylariga ko’ndalang qilib tanlanadi. Shunda qatlamlarning yotish holati va qalinligi kesmalarda aniq ko’rinadi.
Geologik kesma tuzishdan oldin millimetrovka qog’ozga kesmaning topografik asosi chizib chiqiladi.
Chizilgan geologik kesmaning tepasiga uning nomi, masshtabi, kesma tuzuvchining familiyasi, ostiga esa shartli belgilar yoziladi.
Kesmani tuzish uchun xaritada belgilangan kesma chizig’i ustiga millimetrovka qog’ozi qo’yiladi. Qog’ozga kesma chizig’i bilan gorizontal chiziqlar kesishgan nuqtalar tushiriladi. Bu nuqtalarning absolyut balandliklari aniqlanib, nuqta yoniga yozib qo’yiladi. So’ngra qabul qilingan vertikal masshtab bo’yicha kesma chizig’iga parallel chiziqlar o’tkaziladi. Kesma chizig’ining gorizontallar bilan kesishgan joyidan parallel chiziqlarga perpendikulyar chiziqlar chiqarilib, ularning o’zaro kesishgan nuqtalari vertikal masshtab bo’yicha belgilanadi. Shundan so’ng nuqtalar o’zaro tutashtirilib, berilgan yo’nalishdagi kesmaning topografik asosi, ya’ni yer yuzasining rel’efi tuziladi.
Kesmada tasvirlanadigan to’rtlamchi davr yotqiziqlarining genetik turiga va yoshiga qarab rang tanlanadi, jinslar esa litologik tarkibi bo’yicha shartli belgilarda aks ettiriladi.

1 – ilova