Mavzu: Oltingugurt, fosfor va temirni tabiatda aylanishida mikroorganizmlarning ro’li

Fosforli noorganik birikmalar o‘zgarishi. Tuproqdagi anarganik fosforning ko‘pchiligi erimaydigan shaklda bo‘ladi. Apatit, oksiapatit, fosforit (neytral va ishqoriy reaksiyali tuproqlarda uchraydi) alyuminiy va temir fosfatlar (kislotali tuproqda uchraydi) sh birikmalar jumlasiga kiradilar. Bu minerallar o‘simlikga o‘zlashtirilmaydi. Shuning uchun mikroorganizmlarga faoliyati ijuda axamiyatlidir. Chunki ular ana shu minerallarni o‘simlik o‘zlashtiradigan xolatga aylantirib beradilar. Bunday mikroorganizmlarga bakteriyalar, aktinomisitlar, zamburuglarni Pisevdovmonas, Besilllus, Mikrokokus, Muobakterium, Penisellium, Aspergilus avlodi vakillari kiradilar.

Fosforli noorganik birikmalar o‘zgarishi. Tuproqdagi anarganik fosforning ko‘pchiligi erimaydigan shaklda bo‘ladi. Apatit, oksiapatit, fosforit (neytral va ishqoriy reaksiyali tuproqlarda uchraydi) alyuminiy va temir fosfatlar (kislotali tuproqda uchraydi) sh birikmalar jumlasiga kiradilar. Bu minerallar o‘simlikga o‘zlashtirilmaydi. Shuning uchun mikroorganizmlarga faoliyati ijuda axamiyatlidir. Chunki ular ana shu minerallarni o‘simlik o‘zlashtiradigan xolatga aylantirib beradilar. Bunday mikroorganizmlarga bakteriyalar, aktinomisitlar, zamburuglarni Pisevdovmonas, Besilllus, Mikrokokus, Muobakterium, Penisellium, Aspergilus avlodi vakillari kiradilar.

Fosforning menerallari parchalanishi tuproqda SO2 va xar xil kislotalar xosil bo‘lishi bilan yuoglangandir. Tuproqda mikroorganizmlar nafas olishi, bichgish jarayonlaridan ajralib chiqan SO2 fosfatlarni eruvchan gidro fosfatlarga aylantiradi va ularni o‘simliklar o‘zlashtiradilar. Ba’zi xolatlarda fosfatlarni nitrifikatsiyalovchi bakteriyalar faoliyati natijasida xosil bo‘lgan nitrit kislota xam eruvchan xolatga aylantirib bera oladilar. Bularning xammasi o‘simlikka fosforining o‘zlashtirilishini yaxshilaydi, o‘sishi rivojlanish kuchayib xosildorlik oshishiga olib keladi.

Fosforning menerallari parchalanishi tuproqda SO2 va xar xil kislotalar xosil bo‘lishi bilan yuoglangandir. Tuproqda mikroorganizmlar nafas olishi, bichgish jarayonlaridan ajralib chiqan SO2 fosfatlarni eruvchan gidro fosfatlarga aylantiradi va ularni o‘simliklar o‘zlashtiradilar. Ba’zi xolatlarda fosfatlarni nitrifikatsiyalovchi bakteriyalar faoliyati natijasida xosil bo‘lgan nitrit kislota xam eruvchan xolatga aylantirib bera oladilar. Bularning xammasi o‘simlikka fosforining o‘zlashtirilishini yaxshilaydi, o‘sishi rivojlanish kuchayib xosildorlik oshishiga olib keladi.