Мавзу: Олигофрения

 

Tasnifi 

Ko’pchilik  tasniflarda  guruhga  bo’lishining  asosiy  mezoni  sifatida  intelektual 

defektning darajasi hisoblanadi. 

Eng  ko’p  tarqalgan  tasniflardan  biri  Suxareva  tasnifidir,  buning  asosida  patogen 

ta’sirlarning  sifati  va  jarohatlanish  vaqti  yotadi.  Suxareva  barcha  oligofreniyalarni 

etiologik omil ta’sir qilish vaqtida qarab 3 guruhga bo’lgan. 

I. 

Endogen  tabiatdagi  oligofreniya  (ota-onalarning  generativ  hujayralarining 

jarohatlanishi bilan bog’liq) 

a)  Daun  kasalligi            b)  haqiqiy  mikrotsefaliya    v)  oligofreniyaning 

moddalar almashuvining nasliy buzilish bilan bog’liq enzimopatik turlari, buning ichiga 

---

 

9 

fenilpirovinograd,  galaktozemiya,  sukrazuriya  bilan  bog’liq  va  boshqa  enzimopatik 

oligofreniyalar  kiradi.    g)  oligofreniyaning  aqliyy  zaifiligining  suyak  sistemasi  va  teri 

rivojlanishi buzilishi bilan qo’shilib kelishi bilan o’tadigan klinik formalari (dizostozik, 

kserodermik oligofreniya).  

II.  Embrio  va  fetopatiyalar:  a)  homiladorlik  vaqtida  onasining  qizamik  bilan 

kasalligi bilan bog’liq oligofreniya (rubeoler embriopatiya). b) gripp-parotit, infektsiyali 

gepatit,  tsitomegaliya  viruslari  keltirib  chiqaradigan  oligofreniya  v)  toksoplazmoz  va 

listeroz  tufayli  bo’ladigan  oligofreniya    g)  tug’ma  sifilis  asosida  hosil  bo’ladigan 

oligofreniya.  d)  onadagi  gormonal  buzilishlar  va  toksik  omillar  (endo  va  ekzotoksik 

agentlar)  tufayli  kelib  chiqadigan  oligofreniyaning  klinik  turlari  e)  chaqaloqlardagi 

gemolitik kasallik  sababli hosil bo’ladigan oligofreniya.  

III.Tug’ish vaqtida  va  erta bolalikda ta’sir qiluvchi har  xil  zararlar sababli kesib 

chiqadigan  oligofreniya  a)  tug’ma  jarohat  va  asfiksiya  bilan  bog’liq  oligofreniya  b) 

postnatal  davrda  bosh  miya  jarohati  tufayli  kelib  chiqadigan  oligofreniya    v)  erta 

bolalikda boshidan kechirgan entsefalit,  meningoentsefalit va meningitlar sababli  hosil 

bo’ladigan oligofreniya. 

Bu  guruhlar  bilan  bir  qatorda  Suxareva  oligofreniyaning  atipik  turini  ajratgan, 

bularga gidrotsefaliya, bosh miyaning rivojlanishining  lokal deffekt, endokrin buzilishi 

bilan bog’liq oligofreniyalar.