Mavzu: Oila psixologiyasining umumiy asoslari. Reja

Mavzu: Oila psixologiyasining umumiy asoslari.


Reja:
1. Oila psixologiyasi fani predmeti, maqsad va vazifalari.
2. O’zbekstonda oila masalasi.
3. Shaxs shakllanishida oilaning tutgan o’rni.
4. Yoshlarning oilaviy hayotga tayyorlash masalalarining dolzarbligi.

1998 – yil 1 sentabrdan kuchga kirgan “Oila kodeksi” orqali oilaning jamiyatni rivojlantirishdagi tutgan o’rni va ishtirokini yanada oshirish oilaning huquqiy, ma’naviy, ahloqiy manfatlarini va faravonliginiyaxshilash davlat tomonidan qo’llab-quvvatlashni hamda izchil ta’minlash nazarda tutiladi.

Keyingi yillarda oila axloqi va odobi ya'ni oila psixologiyasi fanini o’rta maxsus kasb-xunar kollejlarida o’qitishga aloxida e’tibor berilmoqda. Oila ijtimoyi jamoadir. Binobarin oila jamiyatining bir bo’lagidir. O’z navbatida tashkil etilgan jamiyatdagi o’zgarishlar oilaga ta'sir ko’rsatganday oiladagi o’zgarishlar jamiyatga xam o’z ta^’sirini o’tkazadi. Yoshlarni turmush qurishga tayyorlash, oilaning nozik muammolari hususida saboq berish xozirgi kun talabi xisoblanadi. Ma'lumki mamlakatimizda xar bir oilani, ayniqsa endigina qaror topayotgan yosh oilalar ildizini mustaxkamlash ularni axloqan ruxan va huquqan kamol toptirish va shu asosda jamiyatimiz quruvchilarni tarbiyalash ezgu vazifadir. Shu fanning vazifasi yosh oilalarga, ayniqsa oila qurish arafasida turgan balog’at yoshidagilarga to’g’ri yo’nalishda va axloqiy malakalar berishdan iboratdir.
Jamiyat taraqqiyotida yangi avlodlarning paydo bo’lish oila qurish ijtimoyi tabbiy zaruratidir. Yosh avlod hayotining ko’p qismi oilada o’tadi. Shu boisdan bola turmushning murakkab tomonlari bilan xuddi shu ota-ona maskanida tanishadi shuning uchun ham oila jamiyatining boshlang’ich yacheykasi sifatida bolalarning axloqi, yurish-turishi, xatti-xarakatie'tiqod va dunyoqarashga tarbiyaviy ta'sir ko’rsatishi hamda ularni turmush qurishga tayyorlab borishi lozim. Oiladagi mavjud an’analar, urf-odatlar, rasm-rusmlar va marosimlarning ijobiy ta^’sirida yigit va qizlar asta-sekin kamol topib boradilar. Hozirgi zamon o’zbek oilasidagi an'analar va turli marosimlarning ijobiy ta'siri kuchli bo’libxalqimizning uzoq o’tmishidagi axloqiy xislatlarini ifodalovchi mehmondo’stlik insonparvarlik, xush ellik, uy va hovlini ozoda saqlashda o’z ifodasini topadi. Shu narsani eslatib o’tish kerakki kattalar so’ziga quloq solish, ularning izmidan borish mutloqo itoatguylikka tobelikka aylanib ketmasligi lozim. Turmush chorraxalarida shunday xodisalarni uchratish mumkinki, andishalik oqibatida inson jur'atsizlik domiga duchor bo’ladi. Yoshlarni turmush qurishga tayyorlashda ularning ma^’naviyati va ruxiyati xususiyatlarini izchillik bilan urganish, rivojlanishi va kamol topishi qonuniyatlari bilan yaqindan tanishishi, axloq-odob, qonun-qoidalarni egallash imkoniyatlari, muayyan hayotiy muammoning etnopsixologik moxiyatini anglash shart-sharoitlari to’g’risida keng ko’lamdagi malumotlar berish ayni muddaodir. Yoshlarni turmush qurishga muvaffaqqiyatli tayyorlashni ko’zlab ish tutish uchun yigit va qizlarning jinsiy tarbiyasini to’g’ri yo’lga qo’yish, oilaviy turmushining quvonchlari, tashvishlaritaxlikalari yuzasidan muayyan darajada malumot berish ularga bardoshli va matonatli bo’lish hamda qiyinchiliklarni mardonovar engish yo’llarini tushuntirish maqsadga muvofiqdir.
Bu bilan ularga oilaviy turmush zaxmatlari to’g’risida tasavvur xosil qilamiz. Yangi sharoitlarga ko’nikish hissini tarkib toptiramiz, shuningdek, turmushdagi ziddiyatlar, qarama-qarshiliklar, kelishmovchiliklar va boshqa muammoli holatlarni xal etishga urgatish bilan yoshlarni oila qurishga puxta tayyorlash usulini qo’llaymiz. Oila psixologiyasi fanining vazifalari ana shunday ezgu maqsadga qaratilgan.