Holat qatori
Matnlar bilan ishlash oynasi
Vertikal va
gorizontal
protrutkalar
1-rasm. Word oynasi.
Bu jadvalning har bir katakchasi ma’lum bir buyruq piktogrammasidir. Mazkur
tugmacha shu buyruqlarga tez o'tish uchun ishlatiladi.
Word 2010 oynasi ichida hujjat oynasi joylashgan. Uning ham eng yuqorisida hujjat
nomi aks etgan qator mavjud, burchakda esa sizga tanish bo'lgan piktogrammalar
joylashgan (1-rasm).
Bu oynada gorizontal va vertikal chizg'ichlar mavjud. Chizg'ichning oq qismi
qog'ozdagi matn joylanishi sohasidir. Pastki ikkita «zajim» («qisqich») yordamida bu
soha chegaralari o'zgartiriladi. Yuqoridagi «zajim» esa xat boshi joyini ko'rsatadi.
Uning Gorizontal tasmalar qatori boshida to'rtta piktogramma joylashgan [6]. Ular
hujjat ko'rinishining bir xolatidan ikkinchisiga tez o'tish piktogrammalaridir:
Birinchisi - oddiy rejim - u matnni kiritish, tahrirlash, формат lash uchun juda
qulaydir.
Ikkinchisi - elektron hujjat rejimi - Word 2010 redaktorining yangi amali matnni
o'qish jarayonini osonlashtiradi. Bu rejimda o'zgaruvchan o'lchov sohasi namoyon
bo'lib, u faqat hujjat tuzilmasini ko'rsatadi.
Uchinchisi - belgilovchi rejim - hujjatga kiritilgan ob’ektlarni sahifada
joylanishini yaqqol ko'rsatadi. Bu rejimda ishlash jarayonida kolontitullar, rasmlar,
ramkalar va boshqa sohalarni o'zgartirish oson kechadi.
To'rtinchisi, tuzilma rejimi - hujjatning tuzilmasi bilan ishlash imkonini beradi,
matnni qayta joylashtirish, sarlavhalar o'rnini almashtirish vaqtida juda qo'l keladi.
Bu rejimda ishlash jarayonida hujjat tuzilmasini yopib tashlab, faqat asosiy
sarlavhalarni qoldirish mumkin [6](2-rasm).
Qaysi piktogramma ustida sichqonchaning ko'rsatkichi bosilsa, hujjat o'shanga
mos ko'rinishda ishga tushadi. Microsoft Word 2010 oynasining yuqori qismida fayl
nomi va boshqaruv tugmalari joy olgan (3-rasm):
2-rasm.
3-rasm.
Bu jadvalning har bir katakchasi ma’lum bir buyruq piktogrammasidir. Mazkur
tugmacha shu buyruqlarga tez o'tish uchun ishlatiladi.
Word 2010 oynasi ichida hujjat oynasi joylashgan. Uning ham eng yuqorisida
hujjat nomi aks etgan qator mavjud, burchakda esa sizga tanish bo' lgan
piktogrammalar joylashgan.
Bu oynada gorizontal va vertikal chizg'ichlar mavjud. Chizg'ichning oq qismi
qog'ozdagi matn joylanishi sohasidir. Pastki ikkita «zajim» («qisqich») yordamida bu
soha chegaralari o'zgartiriladi. Yuqoridagi «zajim» esa xat boshi joyini ko'rsatadi.
Uning Gorizontal tasmalar qatori boshida to'rtta piktogramma joylashgan. Ular hujjat
ko'rinishining bir xolatidan ikkinchisiga tez o'tish piktogrammalaridir:
Birinchisi - oddiy rejim - u matnni kiritish, tahrirlash, формат lash uchun juda
qulaydir. Bu rejimda matnning формат lanishi va sahifaning chegaralari
soddalashtirilgan holda aks etadi, bu esa matn kiritish va tahrirlash ishlarini tez
bajarishga imkon beradi.
Ikkinchisi - elektron hujjat rejimi - Word 2010 redaktorining yangi amali -
matnni o'qish jarayonini osonlashtiradi. Bu rejimda o'zgaruvchan o'lchov sohasi
namoyon bo'lib, u faqat hujjat tuzilmasini ko'rsatadi.
Uchinchisi - belgilovchi rejim - hujjatga kiritilgan ob’ektlarni sahifada
joylanishini yaqqol ko'rsatadi. Bu rejimda ishlash jarayonida kolontitullar, rasmlar,
ramkalar va boshqa sohalarni o'zgartirish oson kechadi.
To'rtinchisi, tuzilma rejimi - hujjatning tuzilmasi bilan ishlash imkonini beradi,
matnni qayta joylashtirish, sarlavhalar o'rnini almashtirish vaqtida juda qo'l keladi.
Bu rejimda ishlash jarayonida hujjat tuzilmasini yopib tashlab, faqat asosiy
sarlavhalarni qoldirish mumkin [7].
Qaysi piktogramma ustida sichqonchaning ko'rsatkichi bosilsa, hujjat o'shanga
mos ko'rinishda ishga tushadi(4-rasm).
4-rasm.
Yaratish (Создат-yangi fayl matnini yaratish va yangi oynaga o'tish (Открыть)-
kompyuter xotirasida va diskida mavjud bo'lgan matn faylini ochish.
Yopish (Закрыть)-matn fayl oynasini yopishю
Saqlash (Сохранить)-yaratilgan faylni standart nomi bilan saqlash nom berib
saqlash (Сохранить как)- matn faylini yangi nom bilan saqlash Predvoritelniy
prosmotr (предварителнш npocMOTp)-hujjatning qogozga joylashuvini ko'rish
Parametri stranitsi (napaMeTpi странищ)- hujjat chegaralarini o'zgartirish
qog’oz yo'nalishini o'rnatish
Pechat (печат) hujjatni bosmaga berish, bunda bosmaga berish qurilmasi printer
drayverini tekshirish kerak. Bunda hujjatlarning saxifasi raqamlari va qog’oz
yo'nalishi va turini berish mumkin.
Otpravit (отправит)- matn fayllarini ma’lum yo'nalish bo'yicha yo'natish
Svoytva (свойства)- hujjat hususiyatlarini o'rnatish yangi: kim tomonidan Fayl
menyusi pastki qismida so'ngi fayl nomi turadi.
Vixod (виход)- dastur ishini to'xtatish „Главнауа“ menyusida
quyidagialrni amalga oshirish mumkin (5-rasm).
Matnni tahrirlash jarayonida siz, albatta, formatlash masalalariga duch kelasiz.
fromatlash deganda - matn ma’nosini o'zgartirmay turib, uning shaklini o'zgartirish
tushuniladi. Word 2010 muharririda formatlash buyruqlari majmui Формат
menyusida jamlangan.
Kopirovat (копироват)- ^ ajratilgan matn bo'lagini buferga olish
Vstavit (Вставит)- buferdagi ma’lumotlarni kursor turgan joyga qo'yish Videlit
vse (вщелит все)- matnning barcha qismni belgilash Ochistit (очистит)- matnning
belgilangan qismini o'chirish Nayti (найти) -biror matn bo'lagini yoki sarlovha
raqamini qidirish Periyti (nepe^rn)-biror matn bo'lagiga yoki sahifa raqamiga o'tish
Zamenit (Заменит)- belgilangan matn bo'lagini boshqa matn bilan almashtirish.
Menyudagi birinchi buyruq Шрифтdir. Buyruq bajarilgandan so'ng namoyon
bo'lgan oynadan ko'rinib turibdiki, u Шрифт, Интервал va Анимациya kabi uch
qismdan iborat: Шрифт qismida matnda qo'llaniladigan шрифт turi, o'lchovi, rangi,
yozilish shakli (J, K, Ch) tanlanadi. Undan tashqari indekslarni yuqorida yoki pastda
yozish, barcha xarflarni katta qilib yoki soya bilan yozish va boshqa amallar
bajariladi. Barcha parametrlar tanlangan so'ng Ok tugmachasi bosiladi. по
умолчаниyu tugmachasi - kompyuter har yoqilganida avval tanlangan шрифт,
tanlangan parametrlar b ilan (boshqa buyruq berilmaguncha) ishlatilishini
ta’minlaydi.
отменитит ввод - bajarilgan amalni bekor qilish,orqaga qaytish.
повторит ввод - amalni qaytdan bajarish masalan, yozilgan so'zni yana bir
marta takrorlash
Bipa3ar(ctrl+X)-belgilangan joyni qirqish копировaт(ctrl+C)-belgilangan joyni
ko'chirib olish встaвит(ctrl+V)- ko'chirilgan yozuvni aytilagan joyga qo'yish вщелит
Bce(ctrl+A)- barchasini belgilash найти(Е5)- kerakli satrni izlash
заменит(СЫ+Н)- biror so'zni tegishlisi bilan almashtirish va boshqalar.
“Вставка” menyusi orqali bajariladigan amallar (6-rasm)
Undagi buyruqlar orqali jadval hosil qilish,uni yacheykalarga bo'lish, yacheykalarni
o'chirib tashlash mumkin. Bundan tashqari “Таблица” da quyidagilarni amalga
oshirish mumkin. сортировка- alfavit tartibida joylash формула-formulalar hosil
qilish настройка-parametr va panellarni o'rnatish пaрaметрi-parametrlarni
o'rnatish,dokumentga parol qo'yish va boshqa amalalrni bajarish.
Шрифт- shriftni o'zgartirish,kattalashtirish.
Абзац- hoshiya qo'yish, intervallarni o'rnatish Список-tartib bilan raqamlash
yoki tartiblash Границ и заливки-hoshiya o'rnatish yoki rang berish. Фон- rang
berish Рамки- ramka o'rnatish va boshqalar.
“Ссшки ” menyusida quyidagilarni bajaradi(11-rasm):
Word 2010 oynasini ko'rinishini o'zgartirish. Oynalarning sahifalangan
ko'rinishga o'tish. Vosita panelini qoyish yoki olib tashlash. Panel instrumenti (панел
инструментi)-leneykalarni olish yoki qo’yish.
Qatorning tugaganini ko'rish uchun vositalar panelidagi ^ tugmani bosish kerak.
Qatorni olib tashlash uchun Del klavishasini bosish kerak. Bunda kursordan
o'ngda turgan simbollarni olib tashlaydi.
Backspace klavishasi bosilsa, kursordan chapda turgan simbollar olib
tashlanadi.
Word 2010 programmasi ishga tushirilganda har doim vstavka rejimida ishlaydi. Bu
rejimda simbollar orasidagi symbol qo'shiladi. Agar symbol o'rniga boshqa symbol
yozish kerak bo'lsa zamena rejimaga o'tish kerak.
Buning uchun Insert klavishasi yoki [Зам] tugmasi 2 marta bosiladi. Yana avvalgi
rejimga o'tish uchun tugmalarni o'chirish kerak.
Matnlarni formatlash.
Klaviatura va sichqoncha yordamida matynlarni belgilash.
Mantlarni formatlash uchun matnning shu bo'lagini belgilash (qora ramkaga
olish) kerak. Buning uchun klaviyaturadan foydalanib matnlarni (formatlash)
belgilash uchun klaviaturadagi Shift+ushlab , quyidagi □ □ □ Dtugmalardan
foydalaniladi. Ctrl+5 ni ushlab bossak, hujjatning barcha qismini belgilanadi.
Holatlar qatoridagi ВДЛ tugmasi yoqilsa bunda klaviyaturadan ma’lumot
kiritilmaydi, faqat belgilanadi. Sichqoncha yordamida belgilash uchun qo'yidagi
vazifalar bajariladi.
1.
Simbolni belgilash-sichqoncha ko'rsatkichi symbol yoniga keltirilib
chap tugmani bosib keraklicha suriladi.
2.
So'zni belgilash-sichqoncha ko'rsakichi shu so'zdagi istalgan simbolga
keltirilib chap tugma 2 marta bosiladi.
3.
Qator ajratish-sichqoncha belgisini shu qator boshiga keltirib chap
tugma bir marta bosiladi.
4.
Gap ajratish uchun sichqonchani shu gapdagi istalgan simbolga keltirib
Ctrl ni uchlab chap tugma 1 marta bosiladi.
5.
Abzats ajratish uchun sichqoncha shu abzats boshiga keltirillib chap
tugma 2 marta bosilagi yoki ixtiyoriy simbolga keltirilib chap tugma 3 marta
bosiladi.
6.
Bir necha qatorni belgilash uchun sichqoncha ko'rsatkichini
belgilanayotgan qatorning boshiga keltirib chap tugma yoki yuqoriga bosib suriladi.
Matnlarni formatlash uchun avval matnlarni belgilab, so'ngra format menusidagi
shrift buyrug’idan yoki formatirovanie panelidagi tugmalardan foydalanish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |