Mavzu: nutqning to‘G‘riligi, aniqligi va mantiqiyligi reja

Adabiy me`yor sistema ekan, demak, u ham ma`lum ichki tuzilishga ega bo`ladi. Uning ichki tuzilishi quyidagilardan iborat:

• Adabiy me`yor sistema ekan, demak, u ham ma`lum ichki tuzilishga ega bo`ladi. Uning ichki tuzilishi quyidagilardan iborat:
• a) Fonetik me`yor:
• b) Orfografik me`yor:
• v) Leksik me`yor:
• g) Morfologik me`yor:
• d) Sintaktik me`yor.
• Normativlik xususiyati adabiy tilning markaziy va eng muhim belgisidir. Normativlik adabiy tilning o`ziga xos mohiyatidan iborat bo`lib, adabiy tilning ko`p vazio’alilik, umumxalqiylik, umummajburiylik xususiyatlari mana shu belgisiz amalga oshmaydi. Chinakam ma`noda normativlikka erishgan, adabiy normalari mana shu asosda shakllangan tilgina o`zining umumiylik doirasidagi kommunikativ vazifalarni to`liq amalga oshira oladi. Shu tufayli ham milliy adabiy tilda uning okzaki va yozma shaklida norma (me`yor) tushunchasi belgilovchi xususiyat hisoblanadi.

O`zbek adabiy tili normalari ilmiy asoslarda tubandagicha tasnif etiladi:

• O`zbek adabiy tili normalari ilmiy asoslarda tubandagicha tasnif etiladi:
• 1.Leksik-semantik normalar-leksik (so`z-qo`llash) normalari.
• 2.Talaffuz (orfoepik) normalar.
• 3. Aktsenologik (so`z va formalarda urg`uning to`g`riligi) normalari.
• 4. Fonetik normalar.
• 5. Grammatik (moro’ologik va sintaktik normalar).
• 6. So`z yasalishi normalari.
• 7. Imloviy normalar.
• 8. Yozuv (grafik) normalari.
• 9. Punktuatsion normalar.
• 10. Uslubiy normalar.

Foydalaniladigan adabiyotlar:

• Foydalaniladigan adabiyotlar:
• 1. Nurmatov A. Tilni sistemali o`rganish va sintaksisning ayrim munozarali masalalari.- Toshkent: «O`zbek tili va adabiyoti" jurnali, 1998-yil, 5-son.
• 2. A.Sodiqov va boshqalar. Tilshunoslikka kirish. -Toshkent, 1981 - yil.
• 3. Begmatov E., Boboyeva A., Asomidlinova M. Adabiy norma va nutq madaniyati. -Toshkent, 1983- yil.
• 4. Qo`ng`urov R., Begmatov E., Tojiyev Yo. Nutq madaniyati va uslubiyat asoslari. – Toshkent: Tarbiyachi, 1992 yil.
• 5. Barkamol avlod orzusi.- Toshkent, 2000.