Mavzu: nutq va muloqot reja: 1 Til va nutq faoliyati haqida tushuncha

ICHKI NUTQ

• ICHKI NUTQ
• Ichki nutq faoliyatining alohida xili hisoblanadi. Ko’pincha ichki nutq amaliy va nazariy faoliyatni rejalashtirish fazasida vosita sifatida namoyon bo’ladi. Agar biz biron-bir qiyin masalani yechayotgan bo’lsak uni o’z-o’zimiz bilan maslahat (muhokama) qilib olamiz. Tabiiyki ichki nutq chala-yarim, uzuq-yuluq - ya’ni fragmentar xarakterga ega bo’ladi. Sababi biz o’z fikrimizni, nima haqida o’ylab nima haqida "gapirayotganimizni" o’zimiz juda yaxshi tushunamiz.

YOZMA NUTQ

• YOZMA NUTQ
• Yozma nutq monologik nutqqa juda yaqin turadi. Shu sababli ba’zi qo’llanmalarda uni monologik nutqning turi ham deb ko’rsatishadi. Monologik nutqning barcha xususiyatlari yozma nutqqa ham xosdir. Yozma nutq og’zaki monologik nutqqa nisbatan birmuncha batafsilroqdir. Chunki yozma nutq jarayonida suhbatdoshdan keluvchi teskari aloqaning bo’lmasligi. Bizdan suhbatdoshimiz biror narsani so’ray olmaydi, tushungan yoki tushunmaganini izhor qila olmaydi. Shu sababli hamma narsani batafsil, oldindan tushuntirishga, izhor qilishga harakat qilamiz. Bu jihatdan yozma nutq og’zaki nutqqa nisbatan nihoyatda murakkab. Yozma nutqni o’zlashtirish va uni tushunish uchun maxsus tartibda ta’lim olmoq zarur.