Мавзу: Нутқ маданияти фанининг предмети ва вазифалари

Hikoya qilish. Bo’lib o’tgan va yuz beradigan voqea-hodisalarni batafsil so’zlash hikoya qilish hisoblanadi. Kichik hajmdagi nasriy asarlar, katta asarlarning ayrim parchalari darsda hikoya qilib beriladi. Hikoya qilishda

voqealar batafsil yoki ma`lum qisqartishlar bilan bayon etilishi mumkin. Bunda har bir narsa va hodisa o’z nomi, sifatlari bilan bayon etiladi.

Mulohaza. Ko’zatilgan, eshitilgan yoki o’qilgan narsalar ustida fikrlash, uning turli tomonlarini ko’z oldiga keltirish mulohaza hisoblanadi. Kishi mulohaza orqali yuz bergan bergan voqealar haqidagi haqiqatni topa oladi. Buning uchun mulohaza tugri, ilmiy asosda bo’lishi lozim.“ Narsalarning haqiqatini bilish faqat farosat yo’li bilan amalga oshadi” (Ibn Sino).

Yuqoridagilarning barchasi o’qituvchi ish faoliyatiga bog’lanadi.

Fikrni og’zaki bayon etganda o’qituvchi suhbat, muhokama, munozara usullaridan foydalanadi.

Suhbat. Ma`lum bir mavzu yuzasidan dialog tarzida ikki yoki bir necha kishi o’rtasida bo’lib o’tgan nutqiy muloqot suhbat deyiladi. Suhbatning xususiyati shuki, suhbatdoshlar bir-birlariga savol beradilar va savollarga javob qaytaradilar. Bu suhbat ma`ruzadan farq qiladi. Ma`ruza monologik nutqdir.

Muhokama. - Ma`lum bir masala yuzasidan ko’pchilikni fikrini to’plashni, ma`lum to’xtamlarga kelishni anglatadi.