Mavzu Nomi: Aholi turmush darajasi statistikasi

Mavzu Nomi: Milliy boylik statistikasi..Миллий бойлик – иқтисодий статистиканинг таянч кўрсаткичларидан биридир. Унинг ҳажми (солиштирма баҳоларда) – мамлакатнинг иқтисодий-ижтимоий салоҳиятини ифодлайди, жон бошига тўғри келадиган миқдори эса – мамлакатнинг иқтисодий ривожланиш даражасига баҳо беради. Жаҳоннинг турли мамлакатларида иқтисодчилар миллий (халқ) бойлиги ҳажмини ҳисоблаш ва мамлакатлараро солиштириш масалалари билан шуғулланганлар. Иқтисодиёт ва статистика тарихидан маълумки, миллий бойликнинг ҳажмини биринчи бор Англияда (1664 йилда) У.Петти ҳисоблаган. Бу кўрсаткич Францияда 1789 йилда, AQSH да 1805 йилда ва Россияда эса 1864 йилда ҳисобланган. миллий бойлик деганда маълум бир санага институционал бирликлар, яъни мамлакат резидентларига тегишли бўлган капитал соф қиймати тушунилади. Капитал соф қиймати институционал бирликларнинг активлари (номолиявий ва молиявий) ва мажбуриятлари орасидаги фарқ каби аниқланади Миллий бойлик мазкур давлат резидентларига тегишли бўлган номолиявий активлар ва уларнинг ташқи дунёга соф талабини ифодалайди.Миллий ҳисоблар тизими (МҲТ) иқтисодий статистиканинг назарий-услубий асосини ташкил этади. Шунинг учун миллий бойлик статистикасини тадқиқ қилишда, уни барча қирраларини такомиллаштириш борасида шу МҲТ-93га таянмоқ зарур.

Mavzu Nomi: Aholi harakati statistikasi..Aholining harakati ko’rsatkichlari mazmunan bir-biridan farq qiluvchi ikki guruh ko’rsatkichlarini o’z ichiga oladi.Birinchi guruhga aholining tabiiy harakatini, tug’ilishi va o’lishini, nikoxdan o’tganlar va ajralganlar sonini, ikkinchi guruhga esa aholining migrasiyasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar kiradi (11.2-jadval).O’zbekiston aholisi tez sur’atlar bilan o’suvchi mamlakatlar qatoriga kiradi. Bunga qo’yidagi omillar katta rol o’ynab keldi: aholining jinsiy nisbati va yosh tarkibida mavjud bo’lgan ustunlik; bu omil nikohlanish uchun qulay sharoit yaratadi, umumiy aholi tarkibida aholini takror barpo qilishda ishtirok etuvchilar salmog’ini oshiradi; Aholi harakati ko’rsatkichlari,Ko’rsatkichlarHisoblastarkibiIzohlarTabiiy xarakat ko’rsatkichlari1.Tug’ilishkoeffisiyenti (Kt)Km=T-tug’ilganlar soniA -aholining o’rtacha soni2.Ulish koeffisiyenti(Ko’)KU=U-o’lganlar soni3.Mutloq tabiiy o’zgarishi (ATK)∆TK=T-4.Tabiiy o’zgarishi (KTU)Kmu=yoki Kto’=Kt-Ko’5.Maxsus tug’ilishkoeffisiyenti (KMT)Kmm=A'-15-49 yoshdagi ayollarningo’rtacha soni6.Maxsus, 1 yoshgachabolalar o’limi koeffisiyenti (Kbu)Kbu=m-joriy yilda tug’ilganlarsonidan 1 yoshgacha o’lganlar soni;N0 va N1-o’tgan va joriy yilda tug’ilganlar soni