15.03.2022-yil Mavzu:Nivelirlash turlarini joyda mahkamlash Reja: 1) | va || klass nivelirlash yo’larini rekonosirofka qilish
2) Nivelirlash yo’llarini joyda mahkamlash
3) Nivelirlash yo’llarini gravimetrik taminlash
Rekogonosirofka qilishning vazifasiga quyidagilarga kiradi
-Joyda loyihalangan nivelirlash yo’llarini va ular tugun nuqtalarini eng ishonchli variantini tanlash
-Joyda reperlarni o’rnatish joyini aniqlash va belgilash
-Iqlimiy sharoitlarda xamda ish xududini relefi va gruntga bog’liq xolda nivelirlash reperlarning turlarini tanlash
Yangi reperlarni o’rnatish o’rni joydagi o’rnatish xamda xarakterli konturlar yaqinida tanlanadi,tanlanadi bu reperlar keyinchalik topishini osonlashtiradi va aerosiyomkada ularni aniqlash oson boladi
Asosan fundamental reperlarni o’rnatish uchun joy tanlash murakkablik tug’diradi .Bunda gruntning xarakteri va gidrologiyasi 4-5 m gacha chuqirlikka xisobga olinadi.
Devoriy reperlar mustahkam toshli g’ishtli betonli va temir beton bino va inshoatlar devorlariga o’rnatiladi
Reperlarni o’rnatish uchun joy tanlash paytida rekognosirofkachi nivelirlash yo’lining afzal va qulay yo’nalishini belgilashni taminlaydi ya’ni imkon boricha tog’ yo’n bag’rlarni ,baland tipaliklarni yumshoq tuproqli joylarni aylanib o’tish varianti aniqlanadi.
Rekognosirofka natijasida quyidagilari olinadi
- 1:100 000 va 1:300 000 masshtabli kartada tuzilgan nivelirlash yo’nalishi va reperlarning joylashish chizmasi
- Mavjud va loyihalangan nivelirlash yo’lini aniqlangan tugunlarning bog’lanishi chizmasi
-Suv to’siqlari orqali nivelirlashning yo’lining aniqlangan chizmasi
-Reperlarni o’natish joylarning obrisi youqotilgan yoki topilgan nivelirlash belgil;arning aktlari
- |- klass nivelirlash punktlarda reperlirni o’rnatish joylarning geologik tekshiruvi
Nivellirlash yo’llarini joyda mahkamlash.Nivelirlash tarmog’i punktlari o’rni joylarda reperlar bilan mahkamlanadi joyda niverlirlash tarmog’i uzoq muddat davomida yuqori aniqlikni saqlshni taminlash uchun xar bir alohida ornatilgan reperlar fizik – geografik va iqlimiy sharoitlardan qatiy nazar gruntga mustahkam bolishi lozim
Gruntga ornatilgan reperga ko’tariladi va qarshilik kuchlar ta’sir etadi reper xolatining o’zgarmas xolatini ta’minlash maqsadida bu ikki kuch bir biriga teng bo’lishi lozim.
2.1-rasmda tuproqning mavsumiy muzlash janubiy zonasi uchun III va IV klass nivelirlash tuproq(grunt) reperi keltirilgan. Mavsumiy muzlaydigan janubiy zonada III va IV klass nivelirlash yoiidagi reper pastki plitasi tuproqning m uzlash chuqurligidan pastda, lekin 1,3 m dan kam bo‘lmagan chuqurlikdan o‘tishi kerak. Markali repeming yuqori qismi va qorovul plita yer yuzidan 50 sm ga chiqib turishi kerak va shu bilan birga u taniydigan (опазновательный) belgi boiib xizmat qiladi.
Tuproqning mavsumiy muzlaydigan qoya jinslarga qoya reperlari mahkamlanadi. Yerga 0,5 m gacha ko‘milib tur- gan va yerdan ancha chiqib turgan qoyaga sement qorish- masida marka mahkamlanadi. Reper(m arka)dan 1,0 m masofaga 50x50 sm metall plita payvand qilingan trubali tanish belgisi o'rnatiladi. Tanish belgi atrofiga 0,5 m ba- landlikda toshdan o ‘yib himoya qurilmasi barpo qilinadi. Devor reperlari bino devorlariga yoki qoyaning vertikal sirtiga o ‘rnatiladi. Qorovul plita reperning yoniga yoki ustiga bino devoriga m ahkamlanadi.