Qorachikga to’ppa-tug’ri qarab turib, ko’zning ichki yuzasini – pardani ko’rib
o’sha yo’nalishda aks ettiradi, ya’ni qayta yoruglik manbaidan kelgan nur o’sha
manbaga qaytadi va qo’zg’atuvchining ko’ziga tushmaydi. Ko’zimizni shu nurlar
yo’liga qo’ysak, yorug’lik manbaini to’sib qo’yamiz. Shu sababli korachik hamisha
ko’zgusi (S1—S2) dan aks etgan nurlari bilan yoritiladi. Bu nurlardan teskari tomonga
bora turib, yana ko’zgudan qaytadi va yoruglik manbai (L) ga qaytib keladi. Ammo
yoruglik nurlari tekshirilayotgzan ko’zdan qayta turib, ikki tomoni qabariq linza (S) da
to’planadi va kesishadi ulardan bir qismi ko’zgudagi kichkina teshikdan o’tib,
qo’zg’atuvchining ko’zi (M) ga tushadi. Shunday qilib, tadqiqotchi ko’z tubining
teskari tasviri (A)ni ko’radi. Linza bilan ko’zgu o’rtasidagi B nuqtada tasvir hosil
bo’ladi va kuzatuvchi kishi o’z ko’zini tegishlicha akkomodatsiyalab, o’sha nuqtaga
qarab turishi kerak.
Nazariy tushuncha.
Ko`rish o`tkirligi deb ko`zning ikkita nur chiqayotgan nuqtani
alohida ko`rish qobiliyatiga aytiladi. Normal ko`z ikkita nur chiqarilayotgan nuqtani 1
0
burchak
ostida alohida ko`rish qobiliyatiga ega. Ikkita nuqtani alohida ko`rish, bu ko`rish bu ikkita
qo`zg`algan ko`zacha o`rtasida eng oz bitta ko`zacha qo`zg`almagan bo`lishi bilan bog`langan.
Ko`zachaning diametri 3 mk bo`lib ikkita nuqtani alohida ko`rish uchun bu ikkita nuqtaning
tasviri to`r qavatda 4 mk dan oz bo`lmasligi kerak va shunda tasvir kattaligi ko`rish burchagi 1
0
bo`lganda bo`ladi. Shuning uchun ham ikkita nur chiqarayotgan nuqtalar ko`rish burchagi osti 1
0
dan past bo`lganda ko`rilsa, nuqtalar qo`shilib ketadi.
. Ko‘rish o‘tkirligini aniqlash jadvali devorning yaxshi yoritilgan eriga yoki maxsus
lampalar bilan yorug‘lik tushuriladi. Tekshiriluvchini jadvaldan 5 m. uzoqlikda stulga o‘tkaziladi
va unga bir ko‘zining olmasini bosmagan holda bekitish kerakligi aytiladi. Tekshiruvchi,
yog‘och ko‘rsatkich bilan harflarni ko‘rsatadi, tekshiriluvchi esa ularni aytishi kerak. Tekshiruv
o‘tkazishdan yuqori qatordagi harflarni aytib, pastga qarab tushiladi (Harflar alohida-alohida
ko‘rsatiladi). Ko‘rish o‘tkirligining ko‘rsatkichi bo‘lib tekshiriluvchi tomonidan xatosiz o‘qilgan
qator hisoblanadi. U yozib olinadi
VA B
oshqa ko‘zning o‘tkirlig aniqlashga kirishiladi. Normal
ko‘zning ko‘rish o‘tkirligi 0,8-1,0 bo‘ladi Quydagi formula bilan ham hisoblab chiqiladi.
V = d /D
V- ko‘rish o‘tkirligi, d- masofa, D- jadvaldagi dioptriy.
Do'stlaringiz bilan baham: