Mavzu: Narxlar diskriminatsiyasi

Davlatning narx siyosati- bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida narxlarni erkinlashtirish va milliy bozor narxlarini jahon bozori narxlariga yaqinlashtirishga qaratiladi.

• Narxlarni birdaniga tarzda qo`yib yuborish ;
• Narlar o`sishini sun`iy ravishda ta`xtatib qo`yish;
• Narxlarni davlat tomonidan tartibga solish va nazorat qilishni ma`lum darajada saqlab qolish;
• Narxlarni asta – sekinlik bilan va bosqichma- bosqich erkinlashtirish.

Narx diskriminatsiyasini ayniqsa raqobatli kompaniyalar ochiq bozorida qo'llash mumkin emas.Bu har tomonlama firmaning nufuzini tushurib yuborib mijozlarning yuz o'girishiga olib keladi.Chunki raqobat bozorida tovarlar va uni ishlab chiqaruvchilar ham xilma-xil bo'ladi.Qolaversa,eng yuqori narx uchun kurash ayni shu bozorda o'z o'rniga va kuchiga ega bo'lishiga harakat qilayotgan firmalar o'rtasida qizg'in tus oladi.

• Narx diskriminatsiyasini ayniqsa raqobatli kompaniyalar ochiq bozorida qo'llash mumkin emas.Bu har tomonlama firmaning nufuzini tushurib yuborib mijozlarning yuz o'girishiga olib keladi.Chunki raqobat bozorida tovarlar va uni ishlab chiqaruvchilar ham xilma-xil bo'ladi.Qolaversa,eng yuqori narx uchun kurash ayni shu bozorda o'z o'rniga va kuchiga ega bo'lishiga harakat qilayotgan firmalar o'rtasida qizg'in tus oladi.

Tabiiy monopoliyada o'rtacha umumiy xarajatlar kamaytirib,marjinal xarajatga nisbatan o'rtacha umumiy xarajat kamroq qilib belgilanadi.Shuning uchun,narx o'rtacha umumiy qiymati quyida bo'ladi va monopolist zarar ko'radi.Tartibga solinadigan xarajatlar narx belgilashda monopolist tomonidan aniq hisob-kitob qilmasa,u monopolist kam xarajat,ammo foyda ham ko'rmaydi.

• Tabiiy monopoliyada o'rtacha umumiy xarajatlar kamaytirib,marjinal xarajatga nisbatan o'rtacha umumiy xarajat kamroq qilib belgilanadi.Shuning uchun,narx o'rtacha umumiy qiymati quyida bo'ladi va monopolist zarar ko'radi.Tartibga solinadigan xarajatlar narx belgilashda monopolist tomonidan aniq hisob-kitob qilmasa,u monopolist kam xarajat,ammo foyda ham ko'rmaydi.

EK 50-GURUH

• Erkayev Sobirjon
• Rasuljonov Bekzod
• Islombekov Shahobiddin
• Gʻaybullayev Alisher