Mavzu; Musiqa madaniyat darslarida yuqori sinf o'quvchilarini jaxon musiqa madaniyat medodlarini o'rgatish

Xor san’atining ahamiyati va roli.

Musiqa janrlari ichida eng demoqratik va ommaviy hususiyatga ega bo’lgan tur - bu xor san’atidir. U kishilarimizning kundalik hayoti bilan chambarchas bog’liq bo’lib, ularni g’oyaviy – estetik jihatdan tarbiyalaydi.

Mashxur musiqa nazariyotchisi, faylasuf, bastakor va davrning asoschilaridan biri B.Asafev fikricha, xor san’ati musiqani tushuna bilish vositasidir.

Xor san’ati ommani milliy ruxda tarbiyalash bilan birga kishilarni xalq qo’shiqlari ijodiyoti durdonalari, o’zbek, rus va chet el klassik vokal – xor asarlari namunalari bilan tanishtiradi, ularning ma’naviy dun’yosini boyitadi.

Xor san’ati ommani musiqaviy tarbiyalashda kishilarni loqayd eshituvchi emas, balki faol qatnashchilarga aylantiradi. Ba’zi bir sotsiologik kuzatishlarga qaraganda, havaskorlik xor kollektivlarida astoydil qatnashgan kishilar hayotda ham, ishlab chiqarishda ham serg’ayrat bo’ladilar.

Xor shunday bir san’atki, unda adabiy va musiqiy ijodiyot o’zaro uyg’unlashib, yahlit badiiy obraz yaratiladi. Bu san’at doimo xalq qo’shiqchilik ijodiyoti bilan bog’liq bo’lib, xuso’san milliy musiqa madaniyatining shakllanishi va rivojlanishida muhim rol o’ynab kelgan.

O’tmishda professional xor ijrochiligiga ega bo’lmagan qator qardosh respublikalarda yangi xor san’ati o’ziga hos yo’llar bilan shakllanib kelgan va ularning ijrochiligi yangicha - zamon talabiga mos yo’l bilan rivojlangan.

Professional va havaskorlik xorlari bir – birlaridan tashkiliy va ishlash printsiplari bilan farq qilsa – da, ular badiiy va texnik jihatdan bir birlariga juda yaqin turadilar, bir – birlari bilan bog’langan holda rivojlanadilar va o’zaro ijobiy ta’sirda bo’ladilar.

Har ikkala – professional hamda havaskorlik xor san’ati umumiy xor madaniyatini tashkil qilib, ular o’quvchilarni estetik tarbiyalash vazifasini o’taydi.

Professional xorlar havaskorlik xorlari ustidan olib boradigan «otaliq» ishlari havaskor xonandalarning ijrochilik mahoratlarini chuqurlashtirishga, repertuarning boyishiga, umuman, xorning madaniy saviyasini oshirishga yordam beradi. O’z navbatida, havaskorlik xorlari professional kollektivlarga xushovoz iqtidorli yoshlarni yetishtirib beradi.

San’at bayramlarida, ijodiy kechalarda professional xorlar bilan havaskorlik xorlarining qo’shilib ishtirok etishi bugungi kunda an’anaga aylanib qolgan. Mana shunday ijodiy hamkorlik professional va havaskorlik kollektivlarini bir – birlariga yaqinlashtiradi.

Hozirgi kunda ko’pgina havaskorlik xorlari o’z ijro mahoratlari, repertuari bilan professional kollektivlarga yaqin turadi. Shunday qilib, xor san’ati keng tarqalgan va ko’p turlarga ega bo’lgan janr.

Ta’kidlaganimizdek, musiqiy tarbiya xisoblanadi, xor san’ati esa musiqa madaniyatining tarkibiy va eng xalqchil qismini tashkil qiladi. Shuning uchun ham, xor san’atini rivojlantirishga katta e’tibor berilmoqda.