Mavzu: Multisim dasturining yaratilish tarixi, xususiyatlari, bosh ishchi oynasi. Ishdan maqsad

Nazorat-oʻlchov  asboblari

  Electronics  Workbench  dasturiy  kompleksining 

Instruments panelida quyidagi ettita asbobni oʻz ichiga oladi: 

1)  multimetr;  

2)  ostsillograf;  

3)  funktsional generator;  

4)  ACHX va FCHXlarning oʻlchagichi;  

5)  mantiqiy signallar generatori;  

6)  16-kanalli mantiqiy signallarning analizatori;  

7)  mantiqiy oʻzgartkich.  

Asbobning  tasvirida  sichqonchaning  chap  tugmasini  toʻxtovsiz  ikki  marta 

bosib asbobning kattalashtirilgan oynasi hosil qilinadi. Unda asbobning parametrlari 

sozlanadi.   

 

1.25-rasm. Multimetr (Multimeter) 

---

Multimetr (Multimeter) (1.25-rasm) tok va kuchlanishning oʻrtacha kvadratik 

(ta’sir  qiluvchi  yoki  effektiv)  qiymatlarini  va  qarshiliklarni  oʻlchash  uchun 

moʻljallangan.  Oʻlchash  rejimi  mos  knopkani  bosish  yoʻli  bilan  tanlanadi. 

Kuchlanishni detsibellarda oʻlchash uchun dV knopkasi bosiladi. Bunda multimetr 

α=20Ig(|X|) formula bilan aniqlanuvchi (X-oʻlchanayotgan kattalik) α koeffitsientni 

koʻrsatadi.   

Multimetrning oldingi panelida (1.26-rasm) oʻlchash natijalarini aks ettiruvchi 

displey, sxemaga ulash uchun klemmalar va boshqarish knopkalari joylashgan.   

 

1.26-rasm. Multimetrning paneli 

Setting  knopkasi  bosilsa  multimetr  panelida  dialog  oynasi  ochiladi,  unda 

quyidagi belgilanishlar mavjud:  

-  Ammer resistance — ampermetrning ichki qarshiligi;  

-  Voltmeter resistance — voltmetrning kirish qarshiligi;  

-  Ohmmeter current — nazorat qilinayotgan ob’ektdan oʻtayotgan tok;  

-    Decibel  standard  —  kuchaytirish  va  pasaytirishni  detsibellarda  oʻlchash 

uchun V1etalon kuchlanishni oʻrnatish (sukut boʻyicha V1=1V).  

Bunda uzatish koeffitsienti uchun    

2

1

log

20

]

[

V

V

B

K

=



 

formuladan  foydalaniladi,  formulada  V2  —  nazorat  qilinayotgan  nuqtadagi 

kuchlanish.  

 

1.27-rasm. Voltmetr va ampermetr 

Oʻzgarmas va garmonik tok va kuchlanishlarni oʻlchash uchun multimetrdan 

tashqari  voltmetr  va  ampermetrlardan  (1.27-rasm)  foydalanish  mumkin.  Ular 

Indicators boʻlimida joylashgan.