Mavzu: mulkni meros yoki vasiyat asosida olish huquqi

§Meros  —  marhumdan  vorislarga  qolgan  mulk  bo’lib,  marhumning

mulk  huquqi,  boshqa  ashyoviy  huquqlar,  aqliy  faoliyat  (kashfiyot,

ixtirochilik, 

mualliflik) 

natijalariga 

bo

ʻ

lgan 

alohida 

huquqlar,

shuningdek,  bu  huquqlardan  kelib  chiqadigan  majburiyatlarni  ham

o

ʻ

z ichiga olishi mumkin.

§Ushbu  huquq  meros  ochilgan  vaqtda  yuzaga  keladi  va

merosxo’rlar, vorislar ushbu huquqga ega bo’ladilar

---

§Vorislik huquqi - vafot etgan shaxs meros bo

ʻ

yicha huquqlari va majburiyatlarining

vorislariga  o

ʻ

tish  tartibini  belgilovchi  xuquqiy  me

ʼ

yorlar  majmuasi;  fuqarolik

huquqining  bir  qismi.  Fuqaroning  vafotidan  keyin  vorislarga  o

ʻ

tadigan  mol-mulki

meros  mulk  hisoblanadi.  Vorislik  vasiyat  (qarang  Vasiyatnoma)  va  qonun  bo

ʻ

yicha

amalga  oshiriladi.  Meros  tarkibiga  meros  ochilgan  paytda  meros  qoldiruvchiga

tegishli  bo

ʻ

lgan,  uning  o

ʻ

limidan  keyin  ham  bekor  bo

ʻ

lmaydigan  barcha  huquq  va

majburiyatlar kiradi. Ammo meros qoldiruvchining shaxsi bilan chambarchas bog

ʻ

liq

bo

ʻ

lgan  huquq  va  majburiyatlar,  xususan  yuridik  shaxs  hisoblangan  tijorat

tashkilotlari  va  boshqa  tashkilotlarga  a

ʼ

zolik,  ularda  ishtirok  etish  huquqi,  pensiya,

nafaqa  va  boshqa  to

ʻ

lovlar  olish  huquqi,  mulkiy  huquqlar  bilan  bog

ʻ

liq  bo

ʻ

lmagan

shaxsiy nomulkiy huquqlar meros tarkibiga kirmaydi.

---

O’tligan  dasrlarni  yodga  oladigan  bo’lsak  ushbu

huquqlarga  oid  ma’lomotlar  bizning  sohamizga

aloqador hisoblanadi.

Jumladan  A.Onorega  ko’ra  mulkka  oid  huquqlar  11

turga bo’lingan edi.

Uning aynan 7-turi “ mulkni meros yoki vasiyat asosida

olish  ”deb  nomlangan  edi.  Darslarni  yana  eslaydigan

bo’lsak  aynan  mulkka  egalik  qilish  huquqi  2  xil  yo’l

bilan yuzaga kelar edi: to’gridan – to’gri va orttirma.

To’gridan  -  tog’ri  shaklda  mulk  shaxs  hayotlik  davrida

mehnat  qilish  orqali  orttirgan  mulkiga  egalik  qilish

bo’lsa

Orttirma  shaklda  mulkka  egalik  qilish  aynan  meros

yoki vasiyat asosida vujudga kelar edi

---