Mavzu: ms excelning funksiyalar kutubxonasi ms exceldagi funktsiya

---

Mavzu: MS Excelning funksiyalar kutubxonasi 
MS Exceldagi funktsiya
- bu belgilangan tartibda belgilangan qiymatlar 
yordamida hisob-kitoblarni amalga oshiradigan oldindan belgilangan formuladir. 
Excel barcha holatlar uchun juda ko'p turli xil funktsiyalarga ega.
Funksiya — bu formulalarda qullaniladigan kiritib quyilgan tayyor uskunalar 
qolipidir. Ular murakkab bulgan matеmatik va mantiqiy amallarni bajaradi. 
Funksiyalar quyidagi ishlarni bajarish imkonini bеradi. 
1. Formulalarni qisqartirish. 
2. Formulalar buyicha boshqa qilib bulmaydigan xisob ishlarini bajarish. 
3. Ayrim muxarrirlik masalalarini xal qilishni tеzlashtirish. 
Barcha formulalarda oddiy () qavslar ishlatiladi. Qavs ichidagi ma'lumotlar 
argumеntlar dеb ataladi. Funksiyalar qanday argumеntlar ishlatilayotganligiga ko’ra 
bir-biridan farq qiladi. Funksiyaning turlariga qarab ular quyidagicha ishlatilishi 
mumkin: 
- argumеntsiz;
- bir argumеntli; 
- qayd qilingan chеklangan argumеntlar soni bilan; 
- noma'lum sondagi argumеntlar soni bilan; 
- shart bulmagan argumеntlar bilan. 
Funksiyada argumеntlar ishlatilmasa xam, bo’sh qavslar ko’rsatilishi lozim.
Funktsiyalar
elektron jadvallarda murakkab hisoblashlarni bajarish imkonini 
beradi. 
Excel 2016
da 14 turdagi bir qancha standart funktsiyalar mavjud: 
Полный алфавитный перечень 
To'liq alifbo ro'yxati 
Финансовые 
Moliyaviy 
Дата и время 
Sana va vaqt 
Математические 
Matematik 
Статистические
Statistik 
Ссылки и массивы 
Adabiyotlar va massivlar 
Работа с базой данных 
Ma'lumotlar bazasi bilan ishlash 
Текстовые 
Matnli 
Логические
Mantiqiy 
Проверка свойств и значений 
Xususiyatlar va qiymatlarni tekshirish 
Инженерные
Muhandislik 
Аналитические
Analitik 
Совместимость
Moslik 
Интернет
Internet 
Matematik funksiyalar
Yozilishi 
Qo’llanilishi 
КОРЕНЬ(…) 
Kvadrat ildizni hisoblash 
ABS(…) 
Sonning absalut qiymati(modulini) hisoblash 

---

ЦЕЛОЕ(…) 
Sonni yoki natijani yahlitlash 
ПИ() 
Matematik konstanta«Pi» (3,1415926…) ni hisoblash 
НОД(…) 
Bir nechta sonlar ekubini hisoblash 
СЛЧИС() 
0 va 1 oraliqdagi tasodifiy qiymatni olish 
 
Statistik funksiyalar
Yozilishi
Qo’llanilishi
МИН(…) 
Ko’rsatilgan sonlar minimalini tanlash 
МАКС(…) 
Ko’rsatilgan sonlar maksimalini tanlash 
СРЕДНЕЕ(…) 
Ko’rsatilgan sonlar o’rta arifmetigini hisoblash 
СУММ(…) 
Ko’rsatilgan sonlar yig’indisini hisoblash 
Sana va vaqt funksiyalari
Yozilishi 
Qo’llanilishi 
СЕГОДНЯ() 
Sonli formatda bugungi sana qiymati 
МЕСЯЦ(дата) 
Ko’rsatilgan sana bo’yicha yilda oy tartib 
raqamini hisoblash 
ДЕНЬ(дата) 
Ko’rsatilgan sana bo’yicha yilda kun tartib 
raqamini hisoblash 
ГОД(дата) 
Ko’rsatilgan sana bo’yicha yilni hisoblash 
Mantiqiy funksiyalar 
И(shart1;shart2;…) – «И» mantiqiy amali qiymatini hisoblaydi (ROST yoki 
YOLG’ON) 
Или(shart1;shart2;…) - «Или» mantiqiy amali qiymatini hisoblaydi (ROST yoki 
YOLG’ON) 
Если(shart; Rost_qiymat; Yolg’on qiymat) – shart bajarilishiga qarab qiymatni 
hisoblash
Excel funktsiyasidan foydalanish 
Funktsiyadan to'g'ri foydalanish uchun ma'lum bir ketma-ketlikda yozilishi 
kerak. Funktsiya uchun asosiy belgisi (=) teng belgisi, funktsiya nomi (masalan, 
SUM) va bir yoki bir nechta argumentdir. Argumentlar hisoblash uchun ma'lumotni 
o'z ichiga oladi. Quyidagi misol funktsiyasi A1: A20 oralig'idagi qiymatlarni yig'adi. 
 
Argumentlar bilan ishlash 
Argumentlar alohida katakchalarga va kataklar oralig'iga taalluqli bo'lishi 
mumkin va ular qavs ichida bo'lishi kerak. Tuzilishiga qarab Excel funktsiyalari bitta 
yoki bir nechta argumentdan foydalanishi mumkin. 

---

Masalan, =СРЗНАЧ(B1: B9) funktsiyasi B1:B9 kataklar oralig'idagi o'rtacha 
qiymatni hisoblab chiqadi. Ushbu funktsiya faqat bitta argumentni o'z ichiga oladi. 
Bir nechta argumentlardan foydalanganizda ularni vergul bilan ajratish kerak. 
Masalan, = SUM funktsiyasi (A1:A3; C1:C2;E2) barcha argumentlarning 
qiymatlarini uchta argumentga qo'shadi. 
Adabiyotlar 
1.
S. S. G’ulomov va boshqalar, «Axborot tizimlari va texnologiyalari», Toshkent: «Sharq», 
2000 y. 
2.
U.Yu.Yuldashev, R.R.Boqiev, F.M.Zokirova.“Informatika”. Toshkent, 2002 y.
3.
A.A.Abduqodirov, A.G‘.Xayitov, R.R.Shodiev. “Axborot texnologiyalari”. Toshkent, 
2002
4.
M.Aripov, B.Begalov, U.Begimqulov, M.Mamarajabov “Axborot texnologiyalari”. 
Toshkent, Noshir, 2009 
5.
Excel Fundamentals St Georges University of London
6.
Е.И.Анно, Т.Н.Самыгина “Информатика в примерах и задачах” Учебное пособие 
Москва 2018