Мавзу: Молиянинг моҳияти ва функциялари Молиянинг ижтимоий-иқтисодий моҳияти ва функциялари

Молия нима учун керак?

• МДни тақсимлаш учун
• МД шаклланишида асос вазифаси
• Ишлаб чиқариш, тақсимлаш, истеъмолга таъсир этади.
• Замонавий иқтисодиёт фаолияти учун
• Ишлаб чиқариш кучларининг макроиқтисодий даражада иштирокини таъминлаш учун
• Иқтисодий ҳолатдан маълумот олиш
• Мамлакат молиявий ресурсларини ташкил қилади
• Молиявий сиёсатга боғлиқ бўлади

Молия бу - …

• Пул муносабатларининг ажралмас қисми
• Пул муносабатларининг қай ўринда эканлигини кўрсатади.
• Пулдан ўзининг мазмуни ва бажарадиган функциясига кўра фарқ қилади.
• Назорат олиб бориш учун

Молиявий муносабатларнинг ижтимоий-иқтисодий моҳияти

• Давлат қаердан молиявий ресурсларни олади?
• Кимларни манфаатлари учун ушбу маблағлардан фойдаланилади?

Молиянинг функциялари

• Тақсимлаш
• Назорат
• Бу функциялар бир вақтда амалга оширилиб, ЯИМ ва МДни тақсимлаш ҳамда тақсимлаш устидан назорот олиб боради.

Тақсимлаш функцияси

• Иқтисодиёт турли даражаларини ўз ичига олади
• Кўпбосқичли жараён
• МДни бирламчи тақсимлаш
• Иқтисодиётда ривожланишни таъминлаш учун
• Аҳола турмуш даражасини ошириш

Умуман, молиянинг тақсимлаш функцияси:

• хўжалик субъектлари, аҳоли, давлат ва маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органлари даражасида мақсадли пул маблағлари фондларини шакллантиришга;
• хўжалик ичида, тармоқ ичида, тармоқлараро, ҳудудлараро, шунингдек ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳалари, аҳоли ижтимоий гуруҳлари ўртасида қайта тақсимлашни содир этишга;
• хўжалик субъекти ва давлат даражасида заҳиралар яратишга, фуқаролар томонидан жамғаришни амалга оширишга имконият ва шарт-шароит яратиб беради.

Назорат функцияси

• ЯИМни назоратини олиб бориш
• Молиявий ресурслар ҳаракати устидан назорат
• Назорат иш сифатини, ресурсларда самарали фойдаланишни таъминлайди
• Ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳасини тўлиқ қамраб олади
• Қонунчиликка риоя қилинаётганлиги устидан назоратни олиб боради
• Даромад ва харажатларнинг бажарилишида амалга оширилади.

• Такрор ишлаб чиқариш

• Ишлаб чиқариш

• Алмашув

• Тақсимлаш

• Истеъмол

• Такрор ишлаб чиқариш жараёни иштирокчилари ўзига
• тегишли даромадни қуйидаги икки қисмга бўлади

• Истеъмол фонди

• Жамғариш фонди

• Лекин бу жараёнда давлат ўз ҳиссасини ажратиб олади
• (солиқ, қарз, суғурта в.б.)

• Жами ижтимоий маҳсулот

• Маҳсулот ишлаб
• чиқаришга сарфланган
• ишлаб чиқариш
• воситаларининг қиймати
• ( меҳнат қуроллари
• ва предметлари)

• Миллий даромад
• (ишчи кучи ва
• қўшимча
• маҳсулотнинг
• қиймати)

• Истеъмол фонди

• Ижтимоий истеъмол фонди

• Шахсий истеъмол фонди

• Шахсий жамғарма
• фондлари

• Истеъмол фондлари

• Товар механизмини фаолият
• кўрсатиши учун зарур

• Бу икки кўрсатиш давлатнинг қай даражада
• ривожланаётганлигини кўрсатиб беради

• Маориф, соғлиқни сақлаш, бошқарув,
• мудофаа, социал таъминот, социал
• суғурта ва бошқалар

• Ижтимоий истеъмол фондларининг
• асосий қисми Давлат бюджети
• орқали амалга оширилади