Mavzu: Mo’g’ullar xukmronligi davrida Movarounnaxrning ijtimoiy, iqtisodiy axvoli

Mavzu: Mo’g’ullar xukmronligi davrida Movarounnaxrning ijtimoiy, iqtisodiy axvoli


I topshiriq: Quyidagi jadvalni toltiring?

Shaharlar	Bosib olingan vaqti va shaharlarning unnan keyingi holati
Otrar	1219-yil kuzda yurish boshlangan. Mo‘g‘ullar O‘trorni 5 oy davom etgan qamal natijasida egallagan.
Buxara	1220-yil 16-fevralda bosib olingan. Qamal 12 kun davom etgan. Bosib olinganidan keyin shahardagi behisob xazinalar talanadi, asriy qo‘lyozma asarlar, muqaddas kitoblar yirtilib, gulxanga uloqtiriladi. Ilm va ma’rifat egalari bo‘lgan ulamolar va shayxlar mo‘g‘ul jangchilariga xizmatkor qilib berilgan. Chingizxon amri bilan Buxoro yoqib yuboriladi.
Samarqand	1220-yil martda bosib olingan. Qamal 3 kun davom etgan. Shahar mo‘g‘ullar tomonidan bosib olinganidan keyin shahar aholisi qirib tashlangan, shaharning o‘zi esa yoqib yuborilgan.
Xojant	1220-yilda bosib olingan. Qamal 1 oy davom etgan. Xo‘jand shahri bosib olinganidan keyin mo‘g‘ullar tarafidan yoqib yuborilgan.
Urgansh	1221-yilda 7 oy davom etgan qamal natijasida bosib olingan. Bosib olinganidan keyin shahar aholisi shahardan haydab chiqarilib, askarlarga 24 nafardan bo‘lib berilgan. Shaharning bosh ihota to‘g‘oni buzib yuboriladi. Urganchni suv bosib vayron bo‘ladi.

II topshiriq: “Mo`g`ullar tomonidan O`rta Osiyoning bosib olinishi va uning oqibatlari” (“Rezyume texnologiyasi”)

Siyosiy jihatdan		Iqtisodiy jihatdan		Madaniy (ma`naviy) jihatdan
Afzalligi	Kamchiligi	Afzalligi	Kamchiligi	Afzalligi	Kamchiligi
–	Shahar aholisi yashab turgan joyidan ko‘chib (qochib) ketishga majbur bo‘lgan. Shaharda qolgan aholi mo‘g‘ullar tarafidan o‘ldirilgan. Shaharlarning ko‘pchiligi mo‘g‘ullar tarafidan yoqib yuborilgan	–	Xazinalar talanib, Mo‘g‘ulistonga olib ketilgan.	–	Qo‘lyozma kitoblarning barchasi yoqib yuborilgan. Ilm va ma’rifat egalari bo‘lgan ulamolar va shayxlar mo‘g‘ul jangchilariga xizmatkor qilib berilgan.
Xulosa Mo‘g‘ullarning O‘rta Osiyoni bosib olishi faqat salbiy oqibatlarga olib kelgan. Shaharlardagi begunoh kishilar bekordan-bekor o‘lib ketgan. Mo‘g‘ullar istilosi hech qanday afzallik olib kelmagan.

III topshiriq: Venna diagramma Organayzeri

1. 
   Mo`g`ullar va Xorazmshoxlar davlatini Venna diagramması taqqoslash metodıda ishlang?
   

B

A va B
A


A – Mo‘g‘ullar davlati:
1206-yilda Chingizxon tarafidan tuzilgan davlat. Poytaxti Qoraqurum shahri bo‘lgan. Mo‘g‘ullar ko‘chmanchi chorvador xalq hisoblangan. Shomonlik diniga e’tiqod qilganlar.
B – Xorazmshohlar davlatiL
1077-yilda tashkil topgan asoschisi Anushtegin bo‘lgan. Poytaxti Urganch shahri. Dastlab Saljuqiylar davlati tarkibida bo‘lgan. Keyinchalik Otsiz hukmronligi davrida to‘liq mustaqillikka erishgan. 1231-yilgacha Xorazmshohlar davlati hukm surgan.
A va B:
Xorazmlik Mahmud Yalavoch xizmatidan foydalangan.


IV topshiriq: Qo`chimcha manbadan N.İbrahimovning «İbn Battuta va uning O`rta Osiyoga sayohoti» asarini o`qib chiqib mavzuga oid 10 ta tarixiy fakt (ma`lumot) yozish. (asar qo`chib beriladi)