Мавзу: «модданинг тузилиши»

__
и_а = и₁+и₂+и₃+…+и_n
n
Ҳисоблашларда, кўпинча, ўртача квадратик тезликда фойдаланишга тўғри келади. Ўртача квадратик тезлик и-молекулалар тезликлари квадратининг йиғиндисини барча молекулалар сонига бўлиб, олинган натижани квадрат илдиздан чиқариш йўли билан топилади:


и = и²₁+и²₂+и²₃+…+и²_n
n
Газдаги молекулаларнинг бетартиб харакатига механик қонунларини тадбиқ этиб, босим билан хажмни газ молекулалари харакатининг ўртача квадратик тезлиги билан боғлайдиган асосий тенглама олинган:
PV = 1 Nmu^-2
3
бунда N - газдаги молекулалар сони, m - молекула массаси.
Бу тенглама моль газ учун қуйидагича ёзилади:


PV = 1 N₀mu^-2
3

бунда N₀ - Авогадро сони.

Бу тенгламадан фойдаланиб, идеал газларга оид барча қонунларни келтириб чиқариш, молекуланинг кинетик энергиясини, газ молекулаларининг ўртача характаланиш тезлигини ва бошқа катталикларнинг ҳисоблаб топиш мумкин.

Газлар аралашмаси. Табиатда ва техникада, кўпинча, газлар аралашмаси билан иш кўришга тўғри келади. Масалан, ўсимлик ва ҳайвонлар ҳаводан нафас олади, ҳаво эса газлар аралашмасидир. Тупроқдаги ҳаво ҳам азот, кислород, аргон, углерод (VI-оксид) каби газлар аралашмасидан иборат. Газлар аралашмасида паст ва ўртача босимларда ҳар қайси газ ўзининг хоссаларини сақлаб қолади. Газ аралашмалари учун парциал босимлар қонуни (Далғтон қонуни) катта аҳамиятга эга:
Газлар аралашмасининг умумий босими унинг таркибига кирувчи газлар парциал босимларининг йиғиндисига тенг. Аралашма таркибига кирувчи ҳар қайси газ аралашма турган хажмни эгаллаганда қанча босим кўрсатса, шу босим ана шу газнинг парциал босими дейилади.
Бу қонун қуйидагича ифодаланади: