Mavzu: mis ishlab chiqarish texnologiyasi. Mis qotishmalari

3. Magniy ishlab chiqarish
Magniy ishlab chiqarishning asosiy usuli – elektrolitik usuli. Elektroliz magniyning eritilgan tuzkarida olib boriladi. Elektrolit asosan MgCl2, unga erish temperaturani pasaytirish tok o’tkazuvchanligin oshirish uchun NаСl, СаСl2, КСl va bir oz NaF va СаF2 qo’shiladi. Основная составляющая электролита — хлористый магний МgCl2, Magniy olish uchun asosiy xom ashyo karnalit (МgСl2•КСl•6Н2О). Magniy ishlab chiqarishning asosiy bosqichlari: 1. Karnalitni boyitish; 2. Karnalitni suvsizlantirish; 3. Magniy elektrolitik usulida ishlab chiqarish; 4. Magniyni tozalash; Karnalitni boyitish - bu KCl va erimaydigan qo’shimchalarni МgСl2 va КСl suv eritmalarga o’tkazishdir. Bular vakuum-kristallizatorlarda sovitiladi, hosil bo’lgan sunniy karnalit kristallari filtrlash yo’li bilan ajratiladi.
Karnalit ikkita qadamda suvsizlantiriladi. 1- qadamda karnalit 550— 600 С ga qizdiriladi, 3-4% namlik qoladi. 2-qadamda karnalit elektr pechlarda eritiladi va keyin magniy oksidi tinchlantirib turiladi. Magniy elektrolitik usulida olish. Anod – uhafit plastinalar, katod – anodning ikki tomonida joylashgan po’lat plastinalari. Elektrolitdan 2,7—2,8 В tok o’tkaziladi. Xlor ionlari anodga razryadini beradi, xlor pufakchalari chiqib ketadi. Magniy ionlari katodga razryadini beradi va yengil bo’lgani uchun elektrolit sirtiga chiqadi, u yerdan tez-tez olib turiladi. Elektrolitga tez-tez karnalit qo’shib turiladi. Vanna tagiga yig’ilgan shlam vaqti-vaqti bilan olinadi. Magniyni tozalash. Yuqorida olingan magniyda 5% qo’shimchalar bor: metall qo’shimchalar (Fе, Na, К, Аl, Са) va nometall qo’shimchalar (МgСl2, КСl, NaCl, СаСl2, МgО). Magniy flyuslar bilan 700—750 С da eritiladi. Flyuslar tarkibi Mg, K, Na, Ca, Ba xloridlari.


XULOSA

Men ushbu mustaqil ta’lim uchun topshirilgan mustaqil ishni tayyorlash jarayonlarida mis ishlab chiqarish texnologiyalari bilan yaqindan tanishib chiqdim. Mis ishlab chiqarish texnologiyalari turli xil bosqichlardan o’tkazilishini o’rgandim. 1-bosqichda rudalar maydalanishini, 2-bosqichda shteyn olish uchun rudalar eritilishini, 3-bosqichda shteyndan konvertorlarda havo berib mis olish texnologiyalari bilan tanishib chiqdim.

Ushbu mustaqil ta’lim shaklidagi mustaqil ish orqali juda katta bilimlarga ega bo’ldim. Bu bilimlarni o’zlashtirishda dars jarayonlarida ustozlarimiz tomonidan bergan ta’limotlar, ko’nikmalar va hayotiy tajribalar menga juda ham yordam berdi. Keljakda ushbu mis ishlab chiqarish zavodlariga borib yuqoridagi jarayonlarni o’z ko’zim bilan ko’rish imkoniyati yuzaga kelsa, borib o’rganishga harakat qilishni niyat qildim.