Mavzu: Mintaqaviy tarmoq modeli Reja: I. Tarmoq tushunchasi va uning ahamiyati II. Tarmoq turlari

Ikkinchi tamoyil “klient-server” arxitektura
deb ataladi. Uning dasturiy ta'minoti 
resurslardan jamoa bo`lib foydalanishgagina mo’ljallanib qolmay, ularni qayta ishlash va 
foydalanuvchi talabiga ko`ra resurslarni joylashtirishga muljallangan. “Klient-server” 
arxitekturalar dasturi tizimi ikkita bo`linmadan iborat: Serverning dasturli ta'minoti va 
foydalanuvchi - mijozning dasturiy ta'minoti. Bu tizimlar ishi quyidagicha tashkil 

---

qilinadi: mijoz-dasturlar foydalanuvchining kompyuterida bajariladi va umumiy kirish 
kompyuterida ishlaydigan dastur - serverga surov junatiladi. Ma'lumotlarning asosiy 
kismini qayta ishlash kuchli server tomonidan amalga oshiriladi, foydalanuvchi 
kompyuteriga faqat bajarilgan surov natijalari yuboriladi. Ma'lumotlar bazasi serverlari 
katta hajmdagi ma'lumotlar (bir necha 10 gigobayt va undan kup) bilan ishlashga 
mo’ljallangan va ko’p sonli foydalanuvchilar yuqori unumli ishlab chiqarishni, ishonch 
va himoyalanganlikni ta'minlaydi. Global tarmoqlari ilovalarida klient-server 
arxitekturasi (ma'lum ma'noda) asosiy sanaladi. Katta matnli saxifalarni saqlash va qayta 
ishlashni ta'minlovchi mashxur Web-serverlari, FTD-serverlari, elektron pochta 
serverlari va boshqalar ma'lum. Sanab utilgan xizmat turlarining mijoz dasturlari ushbu 
serverlar tomonidan xizmatni qabul qilish olish va ulardan javob olish uchun surash 
imkonini 
beradi. 
Taqsimlanadigan resursga ega har qanday kompyuter tarmog`i server deb yuritilishi 
mumkin. Chunki boshqa kompyuterlarda foydalanishga ruxsat bo`lgan bo`linuvchi 
modemli 
kompyuter 
modem 
yoki 
kommunikatsiyali 
serverdir. 
Shaxsiy kompyuterlarning lokal tarmog`i keng tarqalgan. Dunyodagi ko`pgina shaxsiy 
kompyuterlar shu tarmoqlarda ishlaydi. Lokal tarmoqlar bir-biridan uncha uzoq 
bo`lmagan masofada joylashgan kompyuterlarni bog`lab turadi. Odatda ular bir yoki bir 
necha yaqin joylashgan korxona, muassasa va ofislar kompyuterlarini birlashtiradi. Lokal 
tarmoqning asosiy farqlanuvchi xususiyati barcha uni yagona kompyuterlarning 
ma'lumot uzatish tezkor kanali va kommunikatsiya asbob-uskunalarida xatolik yuzaga 
kelish extimolligining deyarli yo’qligi.