Mavzu: Milliy va umuminsoniy qadriyatlar dialektikasi

Mentalitet – insonning ijtimoiy-iqtisodiy madaniy dunyoqarashi. Madaniyat – “Madaniy” “shaharlik” degan manolarni bildiradi. Keyinchalik “Marifatli bo’lish”, “Tarbiyali”, “Bilimli bo’lish” manolarida ishlatilgan.


Madaniyat – uzoq tarixiy taraqqiyot jarayonida insoniyat tomonidan yaratilgan moddiy va manaviy boyliklar, asori-atiqalar yig’indisi. Qadriyatlar – borliq va jamiyat, narsalar, voqealar, hodisalar, inson hayoti, moddiy va manaviy boyliklarning ahamiyatini ko’rsatish uchun qo’llaniladigan tushuncha.


Umuminsoniy qadriyatlar – insoniyat tomonidan yaratilgan umuminsoniy manfaatlarga va xalqlarning o’zaro hamjihatlikda yashashlari va rivojlanishlari uchun xizmat qiladigan umuminsoniy ahloq, xalqaro siyosiy, iqtisodiy, madaniy, ilmiy, falsafiy, diniy munosabatlar tajribasi, malakalari o’zida mujassamlashtiruvchi tushuncha.


Ananalar - xalqlarning tarixiy rivojlanishi jarayonida shakllangan va


sayqallangan qadriyatlardir.


Ahloqiy madaniyat - tarkibiga axloqiy ong, axloqiy manosabat va


axloqiy faoliyat kiradi.


Adolat – u yoki bu qadriyatlarning o’zaro umumiy munosabatini va


ularning individlar o’rtasida aniq taqsimlanishini ifodalovchi tushuncha.


Estetik madaniyat – sohasi bu insonning tevarak atrofni o’rab olgan


voqelikka nisbatan bo’ladigan munosabatida o’zini erkin namoyon


etishidir.


Vatanparvarlik - kishilarning ijtimoiy va manaviy-axloqiy


xislatlarining, fazilatlarining yuksak namoyon bo’lishidir.


Diyonat va vijdon – bir-biriga yaqin tushuncha. Diyonat va vijdon


odamlardagi insof tuyg’usiga hamohangdir.


Sivilizasiya – jamiyatning o’z taraqqiyoti jarayonida yaratilgan moddiy


va manaviy boyliklarning, ularni yanada ko’paytirib hamda


takomillashtirib


borish usullarining majmui.

