Mavzu: Milliy boylik uning tarkibi ko’paytirish omillari


Milliy boylikni qiymat elementlarining aylanish xarakteriga ko’ra tasniflash



Download 72,25 Kb.
bet4/14
Sana10.07.2022
Hajmi72,25 Kb.
#770466
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Safarov Diyorbek

Milliy boylikni qiymat elementlarining aylanish xarakteriga ko’ra tasniflash: Bunda, milliy boylik quyidagi turlarga ajratiladi:-asosiy fondlar;-moddiy aylanma mablag’lar;-aholining joriy va uzoq muddatli iste’mol qiladigan mulki. Asosiy fondlar - iqtisodiyotdagi mehnat vositalari hisoblanib, korxona, tashkilot va uy xo’jadigida uzoq muddat (odatda 1 yildan ortiq) xizmat qiladi, qiymati esa milliy buxgalteriya standartiga ko’ra 50 minimal ish xaqi miqdoridan oshiq bo’lishi lozim. Moddiy aylanma mablag’lar – iqtisodiyotdagi mehnat predmetlari hisoblanib, ular ishlab chiqarish maqsadlarida iste’mol qilinadi va odatda bitta ishlab chiqarish sikilida o’z qiymatini ishlab chiqarilayotgan mahsulotga o’tkazadi. Aholining joriy va uzoq muddatli iste’mol qiladigan mulki – aholiga tegishli bo’lgan maishiy, xo’jalik, madaniy va transport vositalari va shaxsiy maqsadda foydalanadigan kiyim-kechak, poyafzal va hakozolardir.
Takror: ishlab chiqarish jarayonida qatnashishiga ko’ra milliy mulk quyidagilarga ajratiladi
Ishlab chiqarish fondlari: Ishlab chiqarish fondlari:
a) ishlab chiqarish asosiy va aylanma fondlar;
b) ishlab chiqarish vositalarining ijtimoiy zahiralari, er, o’rmon va boshqa tabiiy resurslar xolatini yaxshilashga sarflangan moddiy va mehnat xarajatlari.
Noishlab chiqarish fondlari:
a) noishlab chiqarish ijtimoiy fondi: davlat boshqaruv va mudofa fondlari, ijtimoiy, kredit, sug’urta va ilmiy muassasalarning fondlari, ulardagi zahira va rezervlar;
b) aholi iste’moli fondi: aholiga maishiy, madaniy va shaxsiy xizmat ko’rsatadigan tashkilotlarning fondlari (sog’liqni saqlash, maorif va madaniyat, uy-joy kommunal xo’jaligi), aholining shaxsiy mulki, istemol predmetlari (ishlab chiqarish va muomala sohasidagi tayyor mahsulot), ijtimoiy zahira va rezervlar.
(Toshkent «IQTISOD-MOLIYA» 2018 (311 bet) Jadval2
XXI asr boshida dunyoning milliy boyligi va tarkibi

Davlatlar



Milliy boylik




S

Jumladan kapital turlari

Bo’yicha

inson




tabiiy




jismoniy

jami, trln doll

aholi jon boshiga, ming doll

trln doll

%

trln. doll.

%




trln. doll.

%

Dunyo bo‘yicha jami

550

90

365

66,4

90

16,4

95

17,3

"Yettilik" va Yevropa ittifoqi davlatlari

275

360



215

78,2

10

3,6

50

18,2

2 OPEK davlatlari

95

195

45

47,4

35

36,8

15

15,8

MDH davlatlari

80

275

40

50,0

30

37,5

10

12,5

Boshqa davlatlar

100

30

65

65,0

15

15,0

20

20,0

jadval ma’lumotlari asosida milliy boylik tarkibini tahlil qilish mumkin. Ko’rinib turibdiki, "Yettilik" va Yevropa ittifoqi davlatlarida aholi jon boshiga to‘g‘ri kelgan milliy boylik hajmi dunyoning boshqa davlatlariga nisbatan bir necha barobar yuqori. Bu davlatlarda inson kapitali qiymatining yuqoriligi mazkur davlatlami yuqori o‘rinda turishiga sabab bo’lmoqda. OPEK va MDH davlatlarida tabiiy boylikning milliy boylik tarkibidagi ulushi bu davlatlar ulushidan deyarli 10 barobarga yuqori bo’lsada, inson kapitalining ulushi 47,4% va 50% ni tashkil qiladi. Demak, shunday xulosa qilsa boladiki, iqtisodiyotning taraqqiy etish darajasi yuksalib borishi bilan, inson kapitaliga sarflar ortib boraveradi, bu esa milliy boylik hajmining ko‘payishiga olib keladi. Hisob-kitoblar natijalari ma’lum bo’lgan “boylar boyimoqda, kambag‘allar qashshoqlashmoqda” iborasini tasdiqlaydi2

Download 72,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish