Mavzu: Milliy boylik statistikasi Reja: Milliy boylik: mohiyati, tarkibi va baholash mezonlari Qayta tiklanadigan kapital statistikasi

Moddiy aylanma mablag’lar statistikasi. Moddiy aylanma mablag’lar milliy boylikning muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Moddiy aylanma mablag’larining zaxirasi bu – joriy yoki o’tgan davrda tayyorlangan va keyinchalik sotish yoki ishlab chiqarishda foydalanish uchun mo’ljallangan ishlab chiqarish zaxiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot, qayta sotish uchun olingan mollardir. Shuningdek, ushbu aktivlar tarkibiga moddiy rezyervlar, strategik maqsad uchun mo’ljallangan mahsulotlar, don va shunga o’xshash mamlakat uchun alohida ahamiyatga ega bo’lgan boshqa mahsulotlar kiradi.
Shu bilan birga ishlab chiqarish zahiralari tarkibiga xom ashyo, matyeriallar, yoqilg’i, jihozlar, urug’lik, ozuqa va korxona oraliq iste’moli uchun mo’ljallangan, sotishga qaratilmagan boshqa mahsulotlar kiradi.
Tugallanmagan ishlab chiqarish - bu mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarish boshlangan, biroq nihoyasiga etkazilmagan, ishlab chiqarish yana davom ettirilishi mumkin bo’lgan toifadagi mahsulotlar va xizmatlardir.
Tayyor mahsulotlar esa to’liq ishlab chiqarilgan va sotish yoki boshqa xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga yuborish uchun mo’ljallangan mahsulotlar hisoblanadi.
Moddiy aylanma mablag’lar zahirasi ma’lum bir momentdagi ko’rsatkich bo’lib, o’rtacha qoldiq qiymati bo’yicha baholanadi.


Moddiy aylanma mablag’larning aylanish koeffitsienti (har bir so’mlik yoki ming so’mlik aylanma mablag’larga to’g’ri keladigan sotilgan mahsulot hajmi) quyidagicha aniqlanadi:
bu yerda: – sotilgan mahsulot xajmi; – moddiy aylanma mablag’larning o’rtacha qoldig’i.


Moddiy aylanma mablag’larning biriktirish koeffitsienti quyidagi formula bilan aniqlanadi:

Moddiy aylanma mablag’lar aylanishining o’rtacha davriyligi (aylanma kapitalning bir davridagi aylanish kunlari soni) quyidagi formula bilan aniqlanadi:

• 
  – kalendar kunlari soni
  

Moddiy aylanma mablag’larga bo’lgan talabni quyidagi formula orqali ham topish mumkin:

Moddiy aylanma mablag’lar aylanish tezligini ortishi yoki aylanish davrining kamayishi hisobiga bo’shab qolgan aylanma kapital qiymati quyidagi formula bilan aniqlanadi:

_yoki

bu yerda: – joriy davrdagi aylanma kapital koldig’i; – bazis davrdagi bir aylanishning davri (kunlarda); – joriy davrda sotilgan mahsulot hajmi; – tahlil qilinayotgan davr uzunligi.