Mavzu: Mikroiqtisodiyotning asosiy kategoriyalari: talab va taklif Ma’ruzachi: Qo’ziyeva Nilufar Norxidirovna 1

4. Talab va taklif egiluvchanligi va ularni belgilab beruvchi omillar
(P) =
(R) =
bu yerda:
– talab (D)ni qondirish uchun ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori;
– talabning nisbiy o‘zgarishi; - daromadning nisbiy o‘zgarishi.
bu yerda:
– talab (D)ni qondirish uchun ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori;
– talabning nisbiy o‘zgarishi; - daromadning nisbiy o‘zgarishi.
Taklif hajmiga ta’sir qiluvchi boshqa omillar o‘zgarmay qolgan sharoitda, narxning bir foizga o‘zgarishi taklifning necha foizga o‘zgarishini ifodalovchi ko‘rsatkich taklifning narx bo‘yicha egiluvchanligi ko‘rsatkichi deyiladi.

• Bu ko‘rsatkich ko‘pincha oddiy qilib taklifning egiluvchanligi deb ham ataladi. Taklifning narxga nisbatan egiluvchanligi (P) bilan belgilanadi va quyidagi formula yordamida topiladi:

Taklif hajmiga ta’sir qiluvchi boshqa omillar o‘zgarmay qolgan sharoitda, narxning bir foizga o‘zgarishi taklifning necha foizga o‘zgarishini ifodalovchi ko‘rsatkich taklifning narx bo‘yicha egiluvchanligi ko‘rsatkichi deyiladi.

• Bu ko‘rsatkich ko‘pincha oddiy qilib taklifning egiluvchanligi deb ham ataladi. Taklifning narxga nisbatan egiluvchanligi (P) bilan belgilanadi va quyidagi formula yordamida topiladi:

bu yerda:
– bozorda sotish uchun ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori;
– taklifning nisbiy o‘zgarishi; - narxning nisbiy o‘zgarishi.
(P) =

• Bunday talab yoki taklif «egiluvchan» yoki «nisbatan egiluvchan» deb ataladi.

1) talab yoki taklif egiluvchanligi koeffitsienti 1 dan katta ((P), (R), (P) > 1).

• Bunday talab yoki taklif «birga teng egiluvchan» deb ataladi.

2) talab yoki taklif egiluvchanligi koeffitsienti 1 ga teng ((P), (R), (P) = 1).

• Bunday talab yoki taklif «noegiluvchan» yoki «nisbatan noegiluvchan» deb ataladi.