Мавзу: Метрологиянинг аксиомалари ва асосий постулотлари Режа: Метрологиянинг аксиомалари

Метрологик нуқтаи назардан ўлчаш воситасинииг муайян метрологик тавсифлари мавжуд бўлиб, бу тавсифларга эга бўлгандан сўнггина биз олинган натижани баҳолашимиз мумкин. Биз айтаётган ўлчаш воситасини метрологик тавсифлаш учун ундан ҳам аниқ ўлчайдиган бошқа асбоб керак бўлади. Бу худди анальгиннинг таркибида кофеин бор, кофеиннинг таркибида кодеин, кодеиннинг таркибида эса анальгин бор дегандек гап. Хуллас, катталикнинг чинакам қийматини ўлчаб бўлмайди. Модомики, чинакам қийматни ўлчаш имкони йўқ экан, ўлчаш амалида қиймати унга яқин бўлган ва уни ўрнига ишлатилиши мумкин бўлган бошқа қиймат, яъни ҳақиқий қиймат қўлланилади.
Юқорида келтирган мисолимиз бўйича, шакарни савдо дўкони тарозисида беш марта такрорий ўлчаб, натижаларнинг ўртача қийматини олсак, шу ҳақиқий қиймат деб олиниши мумкин.

№	Электрон тарози	Механик тарози
1	0,993 g	0,9 kg
2	1,005 kg	1,3 kg
3	0,984 g	0,9 kg
4	1,012 kg	1,2 kg
5	1,008 kg	1,4 kg

O’r(el.t) =0,993+1,005+0,984+1,012+1,008 = 5,002=1,0004

5 5
O’rt(mex.t) =0.9+1.3+0.9+1.1+1.2 = 5,7 = 1,14
5 5

1 kg 100% 100*1,0004 = 100,04 100,04-100= 0,04
1,0004 x 1
1 kg 100% 100*1,14 = 114 114-100= 14
1,14 x 1

Хулоса
Бажариб ўтган тажрибамдан олган хулосам шуки, элекрон тарози механик тарозидан аниқроқ натижа берар экан.
Рақамли технологиянинг самарадорлигининг зарур шарти-тармоқ учун мўлжалланган ўлчаш ахборотларини стандартлаштирилган формада тасвирловчи, етарли даражада арзон ва оддий, ҳамда ишончли ўлчаш асбобларини оммавий ишлаб чиқаришдир. Ушбу шартни таъминлаш учун метролог-олимлар, муҳандислар, лойиҳачилар, Давлат метрология ва стандартлаштириш органлари, ишлаб чиқарувчилар ҳали кўп фаолият кўрсатишларига тўғри келади.
Микроконтроллерлар ва микропроцессорлар асосида ишлайдиган ўлчаш асбоблари яна ҳам кўпаймоқда. Бу эса, турли ишлаб чиқариш ва технологик жараёнларнинг самарадорлигини янада оширишда қўшимча имкониятлар яратади. Дарҳақиқат, микроконтроллерлар ва микропроцессорларнинг ўлчаш асбоблари ва қурилмаларида кенг қўлланилиши ўлчаш амалини бирмунча соддалаштиради, сарф-ҳаражатларни камайтиради, ўлчаш аниқлигини эса оширади. Бу эса ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларнинг сифатлари жаҳон андозаларига мос бўлишини таъминлашда муҳим аҳамият касб этувчи омиллардан бири бўлиб ҳисобланади.