Mavzu: Metalmaslar,ularni birikmalari, ishlatilishi, hossalarini kasbga yonaltirib o’qitish

shartnomani buzib, zaharli moddalardan kimyoviy qurol sifatida
qo‘llangan. N.D.Zeninskiy aktivlangan ko‘mirdan foydalanib
protivogaz ishlab chiqqan va bu kashfiyot bilan yur minglab
jangchilarni hayotini saqlab qolgan.
Uglerodning eng muhim birikmalari.

1.Uglerodning vodorodli birikmalari
2.Uglerod (II)-oksidi

• fizik xossalari
• olinishi
• kimyoviy xossalari
• ishlatilishi
• biologik roli (zaharliligi)

3.Uglerod (IV)-oksidi

• fizik xossalari
• olinishi
• kimyoviy xossalari
• ishlatilishi
• biologik roli (fotosintez jarayoni)

Uglerod (IV)-oksidning ishlatilishi quyidagi jadval asosida
tushuntiriladi:

CO2	Shakar olishda
	Yong‘inga qarshi kurashishda
	Gazli ichimliklar tayyorlash
	«Quruq muz» ishlab chiqarish
	Soda ishlab chiqarish
	Yuvish vositalari ishlab chiqarish
	Dori-darmonlar tayyorlash

Karbonat kislota va karbonatlarning xossalari.
Karbonat kislota juda beqaror modda bo‘lib, suvli
eritmadagina mavjud bo‘ladi.
Karbonat kislotani ishqoriy va ishqoriy-yer metallar bilan
hosil qilgan karbonatlari va gidrokarbonatlari xalq
xo‘jaligida muhim ahamiyatga ega.
CaCO3-ohaktosh, bo‘r, marmar.
Тabiatda g‘orlarda hosil bo‘ladigan stalagmit va stalaktitlar
kalsiy karbonat asosidagi minerallardir.
Na2CO3-soda (kir sodasi)
NaHCO3-ichimlik sodasi
K2CO3-potash
Darsda berilgan tushunchalarni o‘g‘uvchilarga to‘laroq
singdirish uchun quyidagi sitatadan foydalanish mumkin:
«...Kaolin sanoat usulida o‘zlashtirish uchun katta
qiziqish tug‘diradi. Angren kaolinidan sanoatning
ko‘pgina tarmoqlarida glinozem (alyuminiy oksidi)
va alyuminiy, o‘tga chidamli materiallar, keramik
qoplamalar, pardozlash va metlax plitkalari, chinni va
fayans elektr izolyatorlar, drenaj va kanalizatsiya
quvurlari, qog‘oz sanoatida ishlatiladigan to‘ldirgich,
oq va rangli sement, o‘ta pishiq g‘isht kabi mahsulotlarni
tayyorlash uchun xom ashyo sifatida foydalanish mumkin..»
(Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida:
xavfsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot
kafolatlari. 236-237 betlar)
Shisha
Shisha
SILIKAT SANOATI
SILIKAT SANOATI
Shisha
Shisha
Si
Fotoelementlar
Yarim o‘tkazgichlar tayyorlashda
O‘tga va kislotalarga chidamli kremniyli po‘latlar olishda
2Mg  SiO2  2MgO  Si