Mavzu: Metallarni kesishda bolgarkadan foydalanish usullari Amaliy dars rejasi

YUMALOQ KVADRAT TASMA VA LIST MATERIALLARINI QIRQISH.
Turbalarni qirqishda qirqiladigan turbani tiskiga qistirilib yog`och bo`lakalari orasiga olinib qisiladi. Bunda mayda qadamli polotno tanlanadi. Arrani oldin gorizontal ushlab tishlari bota borganda o`zimiz tomonga ag`darilib boriladi.
Turba orqasiga o’giriladi. Usha tomonda turba qirqishdan ish unumi yuqori bo`ladi, uch rolikli turba qirqich ikkita o`tkir tig`i charxlanib qirquvchi disk rolik ular korpusidagi qo`zg`almas o`qlariga o`rnatiladi. Qo`zg`aluvchan shchekada o`rnatilgan qo`zg`almas rolik turba qirqich yordamida mahkamlanadi. Kichik diametrli turbalar bitta qirquvchi ikkita yunaltiruvchi rolikli turba qirqich bilan qirqiladi. Bunday turba qirqichlar aylantirilganda diametrlik turbalar zanjirli turba qirqichlar bilan qirqiladi. Zanhirga oltita rolik mahkamlangan bo`ladi.


Yumaloq materialni qirqish. Kichik diametrli metallar qularlar bilan, katta diametrli o’q, val va shunga uxshash metall zagotovkalari vint qirqar dastgohparda hamda g’ildirakli arralar yordamida qirqiladi. Zagotovkaga kernlabiz tushirib, uni giraga gorizontal holatda qisiladi va uch yoqli prizma egov bilan katta bo’lmagan ariqcha ochiladi. Zagotovkani butunlay qirqish yoki qirqiladigan qismini sindirmay qoldirish mumkin. Agar zagotovkaning toretsiga dastgohda ishlov beriladigan bo’lsa (egovlash va b.) uning ikki-to’rt tomonidan kesik hosil qilib, so’ngra giraga qisilgan holatda bolta zarbasi bi­lan sindiriladi.
Kvadrat kesimli detalni qirqishda uni gira jag’iga mahkamlab, arrani biroz qiya holda harakat qildirib dastlabki ariqcha ochib olinadi. Shundan keyin arrani go­rizontal holatda ushlab zagotovka arralanadi.

Tasma metallni qirqishni kambar tamonidan boshlash maqsadga muvofiq. Polotnoni burib qirqish usuli arra ramkasi qirqib borolmaydigan uzun materiallarni qirqishda qo`llaniladi. Ammo polotnoni qirqishda uni kallak kesigiga o`rnatib 90⁰ burchak ostida buriladi. Bunday vaziyatda arra tishlarini metaldagi ariqchadan qiyalab ketishni oldini olish maqsadida ehtiyotlik bilan arralash lozim.
Yopiq kontur chetiga zagatovkani qirqishda shu usulni qo`llash mumkin. Yupqa list proofel materiallarini qirqishda yupqa listlardan foydalanish maqsadga muofiq. Zagatovkani arra palotnosi kira oladigan o`lchamda teshik ochiladi. Polotnoni kiritib ramka o`rnatiladi. Katta o`lchamdagi uyuqlar va polotno yordamida amalga oshiriladi.