Мавзу metall kesish stanoklarining tasnifi

6–MA’RUZA
DASTGOHLARNING KINEMATIKASI ASOSLARI
Reja:

• Kinematik guruh.
• Dastgohlarning kinematik strukturasi.
• Dastgohlarni kinematik sozlash.

Tayanch so‘z va iboralar:
kinematik guruh, ichki kinematik aloqa, tashqi kinematik aloqa, kinematik zanjir, shakl yasovchi harakat, oddiy strukturalar sinfi, murakkab strukturalar sinfi, qurama strukturalar sinfi, zanjirining kinematik balans tenglamasini, dastgohlarni kinematik sozlash

• Kinematik guruh

Kinematik guruh - dastgohlardagi ishchi harakatlarni bajarishda ishtirok etadigan elementlar to’plami: (harakat manbai, ishchi (bajaruvchi) organ, kinematik bog’lanish elementlar va sozlash organi).

Kinematik guruh nomi mos ishchi harakat nomiga to‘g‘ri keladi.

Ishchi organlarga - zagotovka yoki asbob o‘rnatiladigan organlar, masalan, stol, shpindel, support, polzun va hk. kiradi. Bu organlar ko‘pchilik hollarda aylanma yoki to‘g‘ri chiziqli harakatlanadi.

Kinematik guruhlarda ikki turli: ichki va tashqi kinematik bog’lanish (aloqa) bo‘ladi.
Ichki kinematik aloqa - bajaruvchi harakat traektoriyasini ta’minlaydi va u bitta kinematik juft – oddiy guruh (a,b-rasm) dan yoki bir necha juft va kinematik zanjir – murakkab guruhdan (c-rasm) iborat bo‘ladi.
Murakkab kinematik guruhlarda ichki kinematik aloqani tashkil etuvchi kinematik zanjirlar soni elementar harakatlar sonidan bittaga kam bo‘ladi.
Hosil qiluvchi chiziqlarni yasash usullari:
а – aylanuvchi juft; b – ilgarilanma harakatlanuvchi kinematik juft;
c – aylanuvchi va ilgarilanma harakatlanuvchi kinematik juftlar qo‘shilmasi
Tashqi kinematik aloqa - bajaruvchi organni harakat manbaiga birlashtiradi va harakat tezligi, yo‘nalishi, yo‘li va boshlang’ich nuqtasini ta’minlaydi.
Tashqi kinematik aloqa energiyani harakat manbaidan guruhning ichki kinematik aloqasiga uzatish uchun xizmat qiladi.