|
901- guruh talabasi SAFAROVA FERUZA
Mavzu: Maxsus pedagogika (Mutaxassislikka kirish) modulining
umumiy masalalari.
«Maxsus pedagogika» (surdopedagogika,
oligofrenopedagogika, tiflopedagogika va logopediya) fani
darsligi ruhiy va jismoniy rivojlanishida nuqsoni mavjud
bolalami maxsus ta’lim tarbiya jarayoni nazariyasi va amaliyoti,
rivojlanishida nuqsoni mavjud bolalaming xususiyatlari, ulami
rivojlantirish, korreksiya vositalarini yaratish, qoidalash,
o‘rganish masalalarini qamrab oladi «Maxsus pedagogika» fani
quyidagilami o‘z ichiga oladi: - rivojlanishida nuqsoni bo'lgan
bolalami o‘qitish hamda tarbiyalash asoslarining nazariy
bilimlari; - amaliy kasbiy ko‘nikmalarining shakllanishi; -
pedagogik qobiliyatlarining rivojlanishi; - bo‘lajak kasbga
qiziqish, o‘z ustida ishlash hamda pedagogik ko‘nikmasmi
takomillashtirish. «Maxsus pedagogika» darsligi to‘rt bo‘limdan
iborat bo‘lib, Birinchi bo‘lim Oligofrenopedagogika deb
nomlanib, mazkur bo‘lim: aqli zaif bolalar maktabida o ‘qitish
jarayonining xususiyatlari, aqli zaif bolalar maktabida ta’limning
o‘ziga xosligi haqida. Oligofrenopedagogika fanining asosiy
maqsadlaridan biri intellektual kamchiligi bo'lgan bolalarning
kamol tobib borishi, umumiy rivojlantirishini faollashtirishda
maxsus pedagogikpsixologik shart-sharoit yaratishdan iboratdir.
Alohida yordamga muhtoj bo‘lgan bu bolalar ta’limi-tarbiyasi va
ular taraqqiyotidagi ruhiy, jismoniy nuqsonlami korreksiyalashni
(to‘g‘rilashni) o‘rgatuvchi fan sifatida yuzaga kelgan.
Oligofrenopedagogika asosiy maqsadi intellektida nuqsoni
bo‘lgan bolalarga ma’lum fan asoslariga oid bilim berish,
korreksion-tarbiyaviy ishlami amalga oshirish, mehnat
faoliyatiga, kasb-hunarga, ijtimoiy hayotga tayyorlashdan
iboratdir. Yuqoridagi maqsad va vazifalami amalga oshirishda
901- guruh talabasi SAFAROVA FERUZA
Oligofrenopedagogika fani o'ziga xos uslublar va shakl
metodlarini Qo‘yishning samarali yo‘liarini o‘rgatadi. Bizning
mamlakatimizda yangicha ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarda
shakllanayotgan, ixtisoslashtirilgan yordamchi maktab,
maktabintematlariga bosh miyaning organik buzulishi natijasida
bilish faoliyati turg‘un buzulgan bolalar qabul qilinadi, aqli
zaiflikning og‘ir va yengil darajalariga ko‘ra korreksion ta’lim-
tarbiya ishlari dasturi hamda o ‘quv rejasi ishlab chiqiladi,
bunda ularning o‘ziga xos xususiyatlari va yoshlari, albatta,
inobatga olish zarur shart hisoblanadi. 0 ‘zbekiston aholisining
aksariyatini 14 yoshgacha bo‘lgan yoshlar tashkil qiladi. Shular
ichidagi imkoniyati cheklangan va alohida yordamga muhtoj
bolalarning hammasi hisobda. Imkoniyati cheklangan bolalar
uchun maxsus maktab-intematlar tashkil qilingan. Yosh avlodni
har tomonlama sog‘lom kamol toptirish ishi davlatimiz
g‘amxo‘rligi va nazoratida bo‘lib kelayotir Ikkinchi bo‘lim
Surdopedogogika deb nomlanadi. Surdopedagogika (lotincha
«surdus» — so‘zidan olingan bo'lib «karlik» degan ma’noni
bildiradi) defektologiyaning bir tarmog'i bo'lib, eshitishida
nuqsoni bo'lgan shaxslar ta’lim-tarbiyasi masalalari hamda
muammolari bilan shug'ullanuvchi fandir. Surdopedagogikaning
asosiy vazifalari eshitishida nuqsoni bo'lgan bolalami pedagogik
jihatdan har tomonlama o'rganish, maxsus maktabda til
o'qitishni takomillashtirish, eshitish qobiliyatini rivojlantirish va
talaffuzini shakllantirish ishlarini yuqori pog'onaga ko'tarish;
eshitishida nuqsoni bo'lgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish
qonuniyatlarini o'rganish va uni takomillashtirish, eshitish
idrokining rivojlanish tizimi samaradorligini oshirish, o'z
bitiruvchilarining ma’lum bir kasb yo'nalishi bo'yicha mehnat
qilishlariga erishish; o'qitishning texnik vositalarini
901- guruh talabasi SAFAROVA FERUZA
takomillashtirish; bog'cha va maktab ta’limining uzluksizligini
ta’minlash; respublika bo'yicha tibbiyot hamda xalq ta’limi
tarmoqlari ishlarini muvofiqlashtirish, erta tashxis
muammolarini o'rganishdan iboratdir, korreksion-rivojlanuvchi
vazifalari va tamoyillari, eshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalaming
tarbiya jarayoni mazmuni, ulami oilada tarbiyalash kabi
masalalami qamrab oladi. Uchinchi bo‘lim Tiflopedagogika deb
nomlanadi. Bu bo‘limda ko‘r va zaif ko‘ruvchi bolalar maktabida
o ‘qitish jarayonining xususiyatlari, ko‘r va zaif ko‘ruvchi bolalar
maktabida ta’limni tashkil etish shakllari va metodlarini, ko‘r va
zaif ko‘ruvchi bolalar tarbiyalash jarayonida maktab va oila
hamkorligi, tiflotexnika kabi masalalar yoritiladi. To‘rtinchi
bo‘lim:Logopediya nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalar ta’lim
tarbiyasi, ta’lim metodlari va shakllari haqida ma’lumotlar
beradi. Lopediya nutqida nuqsoni( duduqlik,til
rivojlanmaganligi,o‘qish va yozuvdagi nuqsoni va
boshqalar)sabablari, ularning oldini olish, tuzatish yo‘llarini
hamda nutq faoliyati buzilishi mexanizmlari, alomatlarini
maxsus ta’lim va tarbiyasi vositasida o‘rganadi. Asta sekin nutq
faoliyatining tabiati haqidagi ilmiy tasavvur kengayib borib
To‘rtinchi bo‘lim:Logopediya nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalar
ta’lim tarbiyasi, ta’lim metodlari va shakllari haqida ma’lumotlar
beradi. Lopediya nutqida nuqsoni( duduqlik,til
rivojlanmaganligi,o‘qish va yozuvdagi nuqsoni va
boshqalar)sabablari, ularning oldini olish, tuzatish yo‘llarini
hamda nutq faoliyati buzilishi mexanizmlari, alomatlarini
maxsus ta’lim va tarbiyasi vositasida o‘rganadi. Asta sekin nutq
faoliyatining tabiati haqidagi ilmiy tasavvur kengayib borib,
logopediya yo‘nalishi tubdan o‘zgardi, pedagogik mazmun
birinchi o‘ringa qo‘yiladigan bo‘ldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
