Mavzu: Mavzu: Tizimli ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyalash Reja


Kartalarni loyihalash va tuzish kursida (Mirzaliyev va b., 2006) xarita tuzishga muljallangan



Download 19,37 Kb.
bet4/6
Sana06.07.2022
Hajmi19,37 Kb.
#750069
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Mavzu Mavzu Tizimli ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyalash Reja-fayllar.org

Kartalarni loyihalash va tuzish kursida (Mirzaliyev va b., 2006) xarita tuzishga muljallangan

manbalarni jihozlash bo’yicha ma’lumotlar keltirilgan edi, ya’ni manbalardan nusha ko’chirish, ma’lumotlarni tanlash, ularni taxlil qilish, aniq ro’yxatga olish va h.k. Bunday ishlar ketma-ketligi ijtimoiy- iqtisodiy xaritalarni tuzishga ham to’g’ri keladi. Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalarni tuzishda manbalarni to’plash, taxlil qilish, qayta ishlash faqat xaritaning muallifi tomonidan bajariladi, lekin kartograf bunday ishlarni albatta bilishi kerak. Kartografning asosiy ishlari – kartografik manbalarni tanlash, baholash, xaritaning mavzuli mazmunini to’ldirish, ma’lumotlarni bir-biri bilan bog’lash hisoblanadi.


Agar xorijiy davlatlar xaritalari tuzilayotgan bo’lsa, statistik manbalardagi ma’lumotlarning to’g’riligini aniqlashga alohida e’tiborni qaratish kerak. Statistik ma’lumotlar rahbar idoralar orqali tekshirib ko’riladi (BMTdan, shu davlat boshqa statistika ma’lumotlaridan va boshqalardan).
Dastlabki to’plangan manbalarning detallashganlik darajasini oshirish uchun ekspeditsion ishlar olib boriladi. Ekspeditsion materiallar ijtimoiy-iqtisodiy xaritalashtirishning aniqligini oshiradi, xaritalar seriyasini bog’laydi, ularni ilmiy-ma’lumotnomalik darajasini ko’taradi. Agar dala ishlari marshrutli yoki kalitli joylar uchun olib borilgan bo’lsa, ularning saviyasi adabiyotli yoki fond kartografik manbalariga qaraganda ancha ustun hisoblanadi. Ekspeditsion ishlar statistik ma’lumotlarni geografik jihatdan to’g’ri taxlil qilish, statistik ma’lumotlar tomonidan oldin aniqlanmagan rael mavjud territorial komplekslarni topish va ular asosida ishlash imkonini yaratadi.
Manba: Яковлева С.И. Социально-экономическая картография [Электронный ресурс]: учеб. пособие. 3-е доп. издание. – Тверь: Твер. гос. ун-т, 2015 //texts.lib.tversu.ru
Ekspeditsiya ishlari ko’pchilik statistik materiallarni to’g’ri geografik talqin qilishda, ma’lumotlarni qayta ishlashda, guruhlarga bo’lishda juda qo’l keladi. Ekspeditsion metod eng birinchi bosqichdagi (lokal tabaqadagi) statistik ma’lumotlarni to’plashda qo’llaniladi. Ekspeditsion ishlar jarayonida mahalliy mutaxassislarni ishga jalb qilish, ulardan geografik jihatdan aniq ma’lumotlarni yig’ishga alohida e’tiborni qaratish zarur.
Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalashtirishda ekspeditsion ishlar tizimi tabiiy xaritalarni tuzishga o’xshab ketadi, lekin ular ba’zi tomonlari bilan farq qiladi, masalan, joyda marshrut bo’yicha yoki kalitli maydonlarda ekspeditsion ishlarni olib borish. Bunday ekspeditsion ishlar «juda tez» bajarilishi kerak, chunki ijtimoiy-iqtisodiy xaritalashtirishda vaqt mezoni asosiy o’rinlardan birini egallaydi. Ma’lumotlar eskirib qolmasligi uchun, ular rayon miqyosidagi statistik boshqarmalardan, teshirilib, aniqlashtiriladi va keyinchalik ishga qo’shiladi.
Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalashtirishda ekspeitsion yo’l bilan xaritalashtirish ikki variantda olib borilishi mumkin: birinchi variant - xaritalar ekspeditsion ishlar jarayonida tuziladi; ikkinchi variant – xaritalarni tuzish ishlarini bajarish uchun ekspeditsion ishlar olib boriladi. Hozirgi vaqtda ekspeditsion yo’l dala ishlari va kameral ishlar bilan birgalikda olib borilmoqdi.

Download 19,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish