Mavzu: Matritsalar ustida amallarni bajarish mundarija kirish


sonlarni qo’shish (ayirish)ga  nisbatan distributivlik : ( )A=



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/10
Sana17.04.2023
Hajmi1,54 Mb.
#929341
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
matritssa ustida amallar kurs ishi

 
sonlarni qo’shish (ayirish)ga 
nisbatan distributivlik : (
)A=
 



1.1 Matritsalarni o’zaro qo’shish (ayirish). 
Ikkita A va B matritsaning yig’indi (ayirma)sining natijasi C matritsa bo’lib, uning 
elementlari
=
kabi aniqlanadi.
Matritsani qo’shish (ayirish) amali quydagi xossalarga ega:
kommutativlik: A±B=B±A;
assotsiativlik: (A±B)±C=A±(B±C)
qo’shish (ayirish)ga nisbatan distributivlik: λ(A±B)=λA±λB Bu yerda A, B,va C bir xil 
o’lchamli matritsalar, λ o’zgarmas son
Misol. A= ; B= matritsalar uchun 2A+B ni hisoblang.
Misol. A= ; B= matritsalar uchun 2A-B ni hisoblang.
2A- 
B=
Matritsalar uchun ko’rsatilgan chiziqli amallarni bajaring.
A= , B=
2B=?



2A+4B=Turli o’lchamli matritsalarni qo’shib 
(ayirib) bo’lmaydi.
 

1.2 Matritsani matritsaga ko’paytirish. 
 
A=(
) va B
=
) matritsalarning ko’paytmasidan iborat bo’lgan C=A∙B=(
)
matritsaning elementlari quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
=

=
+
+…+
((2) formuladan ko’rinib turibdiki, 
A∙B 
ko’paytirish amali faqatgina 

matritsaning 
ustunlari soni 
va 

matritsaning 
satirlari 
soni o’zaro teng 
bo’lgandagina amalga oshiriladi. Ko’paytirish amalida
 
ko’paytmadagi matritsalarning joylashgan o’rni ahamiyatli.Shu sababli matritsalar 
uchun
 o’ngdan
va 
chapdan ko’paytirish 
qoidalari mavjud. Misol.
 
A=
,
B= bo’lsa A B ni toping. C=A
Demak, (2 3) o’lchovli matritsani (3 3) o’lchovli B matritsaga ko’paytirilganda (2
3) o’lchovli C matritsa hosil bo’ladi. A matritsaning o’lchamlari (m n), B matritsaning 
o’lchamlari (n q) bo’lsa, C=A B matritsaning o’lchami (m q) bo’ladi. Misol: Berilgan
A va B matritsalar uchun C=AB ni aniqlang. A= va B=
uchun AB 
va BA ko’paytmani aniqlang.
Yechish: AB= 



BA=
2.Misol
:
va B=
bo’lsa, C=AB ni 
aniqlang.
C=AB=
Berilgan A, B matritsalar uchun A
amallarni bajaring.
A= A= , B=
Matritsalarni ko’paytirish amali quyidagi xossalarga ega: Matritsalarni ko’paytirish
amali matritsalarni qo’shish amaliga nisbatan distrubutiv,ya’ni agar A(B+C) va 
(A+B)C mavjud bo'lsa u holda:A(B+C)=AB+AC va (A+B)C=AC+BC munosabatlar 
o’rinli. Matritsalarni ko’paytirish amali assotsiativ,ya’ni agar AB va(AB)C 
ko’paytmalar mavjud bo’lsa,u holda ABvaA(BC) ko’paytmalar ham mavjud bo’ladi 
va quyidagi munosabat o’rinli: (AB)C=A(BC) Agar AB ko’paytma mavjud 
bo’lsa,ixtiyoriy α o’zgarmas son uchun quyidagi tenglik o’rinli:
α(AB)=(αA)B=A(αB)
Matritsani butun musbat darajaga oshirish Matritsani 
k
-butun musbat darajaga oshirish 
amali k tabir xil kvadrat matritsani ketma-ket ko’paytirish amalidan iborat,ya’ni: 
A

A A
A

A
Takidlash lozimki:
A

E
,
A

A
deb qabul qilingan.
Transponirlangan matritsa va uning xossalari. Tranponirlash amali qo’llash degani A 
matritsaning satr va ustun elementlarini almashtirib yozish tusuniladi.A matritsaning 
transportirlangan matritsasini 
orqali belgilanadi.
A
bo’lsa



Agar A matritsaning o’lchamlari m×n bo’lsa, u holda 
matiritsaning o’lchami n×m 
bo’ladi. Matritsalarni transponirlash, qo’shish va ko’paytirish amallari quydagi xossalarga 
ega:
1.
=
A
=
,
2.
=
+
.
=


Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish