Mavzu: Matritsalar ustida amallarni bajarish mundarija kirish



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/10
Sana17.04.2023
Hajmi1,54 Mb.
#929341
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
matritssa ustida amallar kurs ishi

1.
 
2.
3
.
5. 
=

 
2.1 Matritsaning rangi. 
Matritsaning rangi matritsalar algebrasining asosiy tushunchalaridan biridir. Bizga 
o’lchami m
bo’lgan A matritsa berilgan bo’lsin. k=min(m,n) deb aniqlanadi.
A matritsada m-k ta satr va (n-k) ta ustunni o’chirib k-tartibli kvadrat matritsani hosil 
qilamiz.Hosil bo’lgan matritsaning
determinant A matritsaning k-tartibli minori 
deyiladi.
 
O’lchami m
bo’lgan Amatritsada birinchi,ikkinchi,uchinchi va h.k. 
ktartibli 
minorlari 
bor 
mavjud. 
Masalan,(5
o’lchamli 
matritsaning 
birinchi,ikkinchi va uchinchi tartibgacha minorlari mavjud.

A matritsaning rangi deb 
noldan farqli minorlarining eng yuqori tartibiga aytiladi. A matritsaning rangi rangA 
yoki 
r(A) 
kabi belgilanadi. Agar matritsaning rangi k ga teng bo’lsa,bu matrtsaning 
hech bo’lmaganda bitta noldan farqli 
k-
tartibli minori borligini va 

dan yuqori tartibli 
har qanday minori nolga tengligini bildiradi.


12 
2.2 Matritsa rangining xossalari. 
1)
Nol matritsaning rangi nolga teng.
2)
Ixtiyoriy (m n) o’lchamli matritsa uchun r(A) min(m,n) bo’ladi.
3)
Matritsa satr va ustunlarining o’rinlarini almashtirilsa (transponirlansa) 
matritsaning rangi o’zgarmaydi.
4)
Matritsani noldan farqli songa ko’paytirilsa uning rangi o’zgarmaydi.
5)
Matritsadagi hamma nol bo’lgan satr o’chirilsa uning rangi o’zgarmaydi.
6)
Matritsada elementlar almashtirishlar bajarilsa,uning rangi o’zgarmaydi.
7)
Elementar almashtirishlar natijasida matritsa o’ziga ekvivalent matritsaga 
aylanadi.
n-tartibli kvadrat A matritsada r(A)=n bo’lishi uchun |A| 0 bo’lishi zarur va
yetarlidir. 1-misol. Matritsaning rangini aniqlang
A= Berilgan A matritsa uchun r(A) min(3,4)=3. Buni tekshirish
uchun hamma uchinchi tartibli minorlarni hisoblaymiz.
=0 ,
=0 ,
=0 ,
=0
Demak, matritsa rangi 2 dan kata emas.Endi noldan farqli ikkinchi tartibli 
minorini toppish qiyin emas. Masalan , 
=1. Demak , r(A)=2 
ekan
Matritsa rangini minorlar orqali aniqlash juda qiyin masala.Bundan qulayroq usul 
sifatida matritani elementar almashtirishlar orqali ekvivalent ko’rinishga keltirish 
tavsiya etiladi.


13 
2-misol.
,

10=1
RangA=2 3-misol.

Matritsa rangini aniqlang.


RangA=2 4-misol
.
Matritsa rangini aniqlang.
A=
Yechish: ikkinchi satrga (-2)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini,uchinchi 
satrga(-1)ga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz:
Uchinchi satrga (-2) soniga ko’paytirilgan birinchi satr elementlarini qo’shamiz:
Noldan farqli elementlari bor satrlar soni 2 ta,demak, r(A)=2.
noldan farqli minorlaridan biri 
=1. Demak, r(A)=2
Misol. Matritsa rangini aniqlang.
RangA=2



14 

Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish