Mavzu: Matеmatikani o’qitish mеtоdlari, tasnifi, tavsifi. Reja

2. Matematika o’kitish metodlarining tasnifi.
Xozirgi zamon didaktikasida ta’lim metodlari tasnifida turli xil yondashuvlar mavjud.
Bu borada Yu.K.Babanskiy tomonidan berilgan tasnif bizninig nuqtai nazarimizda xozirgi zamon ta’lim tizimida eng maqsadga muvofik xisoblanadi.
Yuqorida ta’lim metodlariga ta’rif berganda, ular o’qituvchi va o’quvchi-talabalarning aniq maqsadga qaratilgan birgalikdagi faoliyati ekanligini ko’rdik. Bunday faoliyat doimiy ravishda tashkil qilish, rag’batlantirish va nazorat qilishni nazarda tutadi. Shunga ko’ra akademik Yu.K. Babanskiy ta’lim metodlarini uchta guruxga ajratadi:
I. O’quv-bilish faoliyatini tashkil etish metodlari:
II. O’quv-bilish faoliyatini ragbatlantirish metodlari:
III. Ukuv-bilish faoliyati samaradorligini nazorat kilish metodlari.
O’quv-bilish faoliyatini tashkil etish metodlarga aloxida to’xtalib o’tamiz.
I.O’quv-bilish faoliyatini tashkil etish metodlari
Bu metodlar guruxi o’z navbatida bir nechta guruxlarga bo’lingan xolda tasniflanadi:
a) o’quvchi-talabalarning o’quv axborotlari eshitish orqali qabul qilishga:
— og’zaki metodlar (ma’ruza, tushuntirish, suxbat, xikoya, kitob bilan ishlash va x-k.);
— ukuv axborotparini kurgazmali uzatish va kUrish orqali qabul qilish metodlari, ko’rgazmali metodlar (tevarak - atrofdagi predmetlar va xodisalarni kuzatish, ularning modellari va tasvirlarini qarash, zamonaviy ta’lim vositalari va x.k.);
— O’quv axborotlarini amaliy mexnat xarakatlari orqali berish metodlari; o’quvchi-talabalarning amaliy ishlari (amaliy metodlar, mashqlar, laboratoriya ishlari, dastur tuzish, pedagogik masalalarni yechish, mexnat xakatlari va boshqalar).
b) O’quvchi-talaba fikrining yo’nalishiga ko’ra:
—induksiya;
—deduksiya;
—analogiya.
v) Pedagogik ta’sir, ta’lim darajasini boshqarish darajasi, o’quvchi talabalarning o’qishda mustakillik darajasi bo’yicha:
—O’qituvchi boshchiligida bajariladigan o’quv ishlari metodi;
—o’quvchi-talabalarning mustaqil ishlari metodi;
d) o’quvchi-talabalarning mustaqil faolliklari darajasi bo’yicha:
—izoxda illyustrativ metod;
— reproduktiv metod, bilimlarni muammoli qabul qilish metodi;
—qisman izlanish va tadqiq kilish metodi.