Mavzu: Masofadan ta’om buyrutma berish va yetkazib berish ma’lumotlarni ro‘yhatga olish mobil ilovasini yaratish. Mundarija

1.2. Java dasturlash tilida ob’ektli ma’lumotlar turlari 

Xozirda  ko‘plab  ob'ektga  yo‘naltirilgan  dasturlash  tillari  mavjud.  Ob’ektga 

yo‘naltirilgan dasturlashning (OYD) avvalgi chiziqli dasturlashdan ustunlik tomoni 

ham  xozirda  ko‘pchilikka  yaxshi  ma’lum.  Lekin  hali  faqat  ob’ektlar  bilan 

ishlaydigan dasturlash tillari barmoq bilan sanarli darajada kam. Bunday dasturlash 

tilidan foydalanish orqali siz OYD ning to‘liq imkoniyatlarini ishlatib, har qanday 

katta  dasturlarni  ham  osonlik  bilan  yaratishingiz  mumkin.  Javaning  ko‘plab 

ob’ektga  yo‘naltirilgan  asoslari  C++  dan  olingan,  lekin  shu  bilan  birga  u  boshqa 

dasturlash  tillaridagi  qoidalarni  ham  o‘zida  mujassamlashtirgan.  Java  o‘z  ichiga 

ko‘plab primitiv ma’lumot turlari, tarmoqlar, Internet protokollari va shu kabi klass 

---

Yigitliyev Islomjon 

10 

kutubxonalarni  oladi.  Uning  klass  kutubxonalari  xam  xuddi  Java  dasturlari  kabi 

o‘zining platforma mustaqilligiga ega.  

Odatda sonli kattaliklar bilan ishlayotganimizda byte, int, long, double kabi 

sodda ma'lumotlar turlaridan foydalanamiz. 

Dasturlar  tuzish  va  ularni  rivojlanish  jarayonida  sodda  ma’lumot  turlari 

o‘rniga  ob’ektlardan  foydalanishimizga  to‘g‘ri  keladi.  Ob’ektli  ma’lumotlar 

turlaridan  foydalanish  uchun  Java  dasturlash  tili  bizga  klasslardan  tashkil  topgan 

paketni  taqdim  etadi.  Bu  klasslar  Number  mavhum  klassiga  tegishli  klasslar 

hisoblanadi. 

Ob’ektli ma’lumotlar turlariga Integer, Long, Byte, Double, Float va Short 

klasslari kiradi. (1-rasm) 

 

1-rasm 

 

Number klassiga tegishli har bir klass o‘zining sodda ma’lumotlar turini o‘z 

ichiga  oladi.  Sodda  ma’lumotlar  turlarini  ob’ektga  aylantirish  joylashtirish 

(boxing) deb ataladi va bu kompilyator tomonidan bajariladi.  

Ob’ektli  ma’lumotlar  turlaridan  sodda  ma’lumotlar  turlariga  qiymatlarni 

o‘tkazish  joylashtirish  (unboxing)  deb  yuritiladi.  Number  klassi  java.lang 

paketining  bir  qismidir.  Quyidagi  misolda  joylashtirish  (boxing)  va  qutilish 

(unboxing) lar uchun namuna keltirilgan. 

public class Test { 

---

Yigitliyev Islomjon 

11