Mavzu: Marketing saboqlari

Bunni yodda

tuting!

Iqtisod, sotsiologiya va boshqarish chorrahasida mustaqil fan sifatida ajralib chiqqan marketingning nazariy asoslari birinchi bo’lib amerikalik Sayres Makkorimik (1809-1884) tomonidan yaratilgan. Lekin tarixda u iqtisodchi sifatida emas, ko’proq birinchi kombayn konstruktori sifatida mashhurdir. U faqat texnik ma’lumotga ega bo’lishiga qaramay, zamonaviy marketingning quyidagi yo’nalishlari asoslarini yaratdi: bozorni o’rganish va tahlil qilish, baho siyosati va servis xizmatining asosiy turlari va tanlash tamoyillari. Bular hammasi o’z navbatida, uning “Interneshnl Harveter” nomli firmasining gullab-yashnashiga sababchi bo’lgan.

XX asrning 20-30 yillarida marketingga tegishli bo’lgan ko’plab ishlar nashr etildi. Masalan, ingliz iqtisodchisi Edjeni Makkarti marketingning mazmunini yanada oydinlashtirish maqsadida “4-P” nomli modelni taklif etadi. Bu nom marketingning to’rtta asosiy elementi:

Keyinchalik “4-P” modeli rivojlantirilib marketing bo’yicha mashhur amerikalik mutaxassis F.Kotlerning ishlarida tugallangan ko’rinishga keltirildi. Bu model faqat tovar ishlab chiqaruvchilargagina tegishli bo’lmay, turli xizmatlar ko’rsatuvchilar uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi. Qayta ishlangan model “5-P” modeli tasnifi quyidagi rasmda keltirilgan.