Mavzu: Markaziy osiyo qadimgi yozuvlari Reja: Ilk yozuvlar tarixi va ularning o’rganilishi

Finikiya alifbosining  rivojini  taqqoslang! Finikiyaliklar alifbosidagi  belgilarning shakli  sodda  bo`lib,  yozish  uchun ham  yodlab  qolish  uchun ham  qulaydir. Finikiyaliklar  yozuvining  kelib  chiqishi  haqida bir  qancha  fikr  bor. Olimlar Misr  yozuvi ham ossuriya,  bobil  yozuvi ham  kritomiken  yozuvi ham  finikiyaliklar  yozuviga  asos  bo`lgan  bo`lishi  mumkin, deb  hisoblashmoqda.Har bir  olim o`z nazariyasini  tasdiqlashga  urinmoqda.Biroq biz  ucun  muhimi-Finikiyaliklar  alifbosi  yozuvning  uzoq  rivojlanish  yo`lidagi  qonuniy natija  ekanligidir. Finikiyaliklar  alifbosidagi  harflar  yunon va  oromey  yozuvlaridan o`zlashtirib  olingan. Harfli-tovushli  yozuvning  sharqiy  tarmog`i  va  Osiyodagi  tarqalgan  ba`zi  bo`g`inli  tizimlar oromey  alifbosidan  kelib  chiqqan. Yunon  alifbosi  g`arbiy  harfli-tovushli yozuv  tizimilarining  beshigi bo`lganki,  unli  va  undosh  tovushlarni ishlatish bu  tizimlarga  ham xos bo`lgan. Qadimgi  yunonlarning buyuk  tarixiy  xizmatlari  shundan  iboratki,  ular  unli  tovushlarni  ajratib,  bu  tovushlar  uchun  alifboga  maxsus  belgilar kiritganlar. Yunon  alifbosining  shu  kungacha saqlanib  qolgan  asosiy ko`rinishi  shu  tarzda  namoyon bo`lgan. Bu  jarayon  ming  yillik  yo`lni  bosib  o`tgan. Bugunda  yozuvning  to`rt  yuzga  yaqin  turi  ma`lum.