Мавзу: Маълумотларни узатишни муҳофазалаш йўли орқали телекоммуникация тизимлари модемларини такомиллаштириш

 

5. ADSL muammolari va ularn hal qilish usullari 

Axborotli  oqimlarni  uzatganda  iloji  boricha  maksimal  tezlik,  xatolikni 

minimal  yuzaga  kelish  ehtimolligi  bo’lishi  lozim.  Bunga  uzatish  quvvatini, 

Raqamli 

transport 

tarmog`i 

Moslashtiruvchi 

qurilma 

ADSL 

АТС 

 

ANT 

SHQ 

SHQ 

ADSL multipleksori 

Foydalanuvchi 

ADSL modemi 

Filtr 

Filtr 

 

---

 

48 

o’tkazuvchanlik  oralig`ini  oshirish  yoki  tizimlarni  murakkablashtirish  hisobiga 

erishish  mumkin,  bundan  tashqari  telekommunikatsiya  tizimlari  berilgan 

parametrlar  bo’yicha  chegaralanishga  ega  (bu  erda  quvvat  va  o’tkazuvchanlik 

oralig`i nazarda tutiladi). Boshqa tomondan esa tizimlarning ko’proq qo’llanilishini 

ta`minlash  lozim.  Foydalanuvchilarning  maksimal  soni,  xizmatga  chidamli 

imkoniyatga,  kichkina  kechikishga  va  interferentsiyadan  maksimal  himoyaga  ega 

bo’lishi lozim. 

Afsuski  ayrim  narsalar  yuqorida  ta`kidlanganidek  chegaralanishga  ega. 

Bularga quyidagilar kiradi: 



 

minimal o’tkazuvchanlik oralig`i; 



 

quvvatning chegaralanishi; 



 

ajratiladigan chastota diapazonining chegaralanishi; 



 

texnologik  tomondan  chegaralanishi,  masalan  komponentlarning 

murakkabligi. 

Bundan tashqari ADSL ning tezkorligi, uning sifatini va abonent liniyasining 

uzunligini chegaralaydi; operatorlarga esa qurilmalar lozim. 

Hozirgi  paytda  juda  yuqori  o’tkazuvchanlik  oralig`iga  va  uzoqaloqa 

masofasiga  ega  bo’lgan  ADSL  qurilmasi  yo’q,  operatorlar  esa  uncha  yuqori 

tezlikka  ega  bo’lmagan,  lekin  yaxshi,  zamonaviy  tarmoq  arxitekturasiga  ega 

bo’lgan texnologiyani talab qiladi, masalan IDSL bazasidagi (128 Kbit/s) DSL ni 

va ikki sim orqali 768 Kbit/s gacha tezlikni ta`minlovchi HDSL ni (yuqori tezlikli 

DSL),  Foydalanuvchilar  uchun  esa  aloqa  masofasining  uzunligi  bilan  bog`liq 

bo’lgan muammolarni hal qilish lozim. 

Agar  ADSL  xizmati,  ATS  operatoridan  uncha  katta  bo’lmagan  masofagacha 

qo’llanilsa, ko’pgina mijozlar xizmatdan bebaxra qoladilar. 

ADSL  ni  qo’llagandama`lumotlar,  dupleks  shaklda,  kabelning  umumiy 

juftliklari  bo’yicha  uzatiladi.  Uzatiladigan    va  qabul  qilinadigan  ma`lumotlar 

oqimini  ajratish  uchun  ikki  usuldan  foydalaniladi;  kanallarni  chastota  bo’yicha 

ajratish  (FDM)  va  aks  sado  kompensatsiya  (Echo  Cfnceiation  -  EC)  si.  Kanallari 

chastota bo’yicha ajratilgan  ADSL quydagi  11–rasmda ko’rsatilgan. 

---

 

49 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6–rasm. Kanallari chastota bo’yicha ajratilgan ADSL 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7–rasm. Ma`lumotlarni uzatish va qabul qilish yo’nalishidagi ajratish  

Kanallarni chastota bo’yicha ajratish usuli 

Bunday  mexanizmni  qo’llaganda,  ma`lumotlar  uzatiladigan  past  tezlikli 

kanal,  darhol  analog  telefonlashtirish  uchun  qo’llaniladigin  oraliq  chastotada 

joylashadi.  Ma`lumotlarni  qabul  qiluvchi  yuqori  tezlikli  kanal  ancha  yuqori 

chastotada joylashadi. Oraliq chastota, bitta signal uzatadigan bitlar soniga bog`liq.