Мавзу: Макроиқтисодий нисбатлар ва мувозанатлилик асосий тушунча ва иборалар

Мавзу: Макроиқтисодий нисбатлар ва мувозанатлилик
АСОСИЙ ТУШУНЧА ВА ИБОРАЛАР

1. Иқтисодий мувозанатлик.

2. Ҳусусий мувозанатлик.
3. Умум иқтисодий мувозанатлик.
4. Иқтисодиётнинг мувозанатлик даражаси.
5. Ресессион фарқ.
6. Инфлясион фарқ.
7. Мамлакатлар самараси.
8. Иқтисодий мутаносиблик.
9. Иқтисодиётдаги таркибий ўзгариш.

а) Жамият ехтиёжлари ва ишлаб чиқариш натижаларининг айрим томонларининг ўзаро мос келишлик даражаси.

б) Жамият ехтиёжлари билан унинг иқтисодий имкониятлари ва ишлаб чиқариш натижаларининг миқдоран мос келишидир.
c) Иқтисодий жараёнлар, ҳодисаларнинг икки ёки ундан ортиқ томонларининг бир-бирига тенг келиши.
д) Миллий иқтисодиётнинг ялпи талаб ва ялпи таклиф мос келганда еришилган даража.
е) Соф миллий махсулот (даромад) ҳажмидаги ўзгаришнинг инвестисиялардаги ўзгаришларга нисбати.
ф) Ялпи сарфларнинг СММ ҳажмидан кам бўлган миқдоридаги фарқ.
ж) Ялпи сарфларнинг СММ ҳажмидан ортиқча миқдоридаги фарқ.
л) Моддий ишлаб чиқариш сохаларини ривожланишида уларни таркибан қайта қуриш.
м) Иқтисодиётнинг турли томонлари, ишлаб чиқариш натижалари ва унинг таркибий қисмлари ўртасида миқдор ва сифат ўлчамларининг мос келиши, даражаси.


ТЕСТ САВОЛЛАРИ

1. Куйидаги тенгликларнинг қайси бирида умумий иқтисодий мувозанатга еришилади?

А) Ахоли истеъмоли ҳажми = товар ва ҳизматлар массаси

Б) Ахоли пул жамғармалари = инвестисиялар
C) ЯММ = барча сарфлар (ахоли, корҳона, давлат ва чет елликлар ҳаражатлари)
Д) Ишлаб чиқариш = истеъмол даражаси
Е) Корҳоналарнинг инвестисион товарларга талаби = инвестисион товарлар массаси.

2. Куйидаги нисбатлардан қайси бири инфлясион фарқни ифодалайди?

А) СММ = ялпи сарфлар

Б) СММ < ялпи сарфлар
C) СММ > ялпи сарфлар
Д) СММ = ялпи талаб
Е) СММ > ялпи талаб.

3. Иқтисодий инқирозларнинг асосий мазмуни нимада намоён бўлади?

А) Товарлар ишлаб чиқаришнинг камайишида

Б) Нарҳларнинг ўсишида
C) Ишсизликнинг ўсишида
Д) Ишлаб чиқариш ҳажмининг кескин камайиб кетишида
Е) Товар массасининг талабдан ошиб кетиши ёки камайиб кетишида.

4. Куйидагиларнинг қайси бири макроиқцодиёт даражасидаги мувозанатни тўлиқ ҳарактерлайди?

А) Мавжуд иқтисодий ресурслар ва жамият ехтиёжларининг мос келиши

Б) Ишлаб чиқариш ва истеъмолнинг мос келиши
C) Бюджет даромадлари ва ҳаражатларнинг мос келиши
Д) Ахолининг сотиб олиш лаёқати ва товарлар массасининг мос келиши
Е) Алохида товарларга талаб ва таклифнинг мос келиши.

5. Умумий иқтисодий мувозанатни таъминлашнинг асосий йўли:

А) Ҳалқ ҳўжалигини бир меъёрда ривожлантириш

Б) Ахоли истеъмолини чеклаш
C) Барча бозорларда талаб ва таклифни мувозанатга келтириш
Д) Ресурслардан самарали фойдаланиш
Е) Ехтиёжларни чеклаш ёки ресурсларни кўпайтириш ва уларни оптимал уйғунлаштириш.

6. Куйидаги мутаносибликлардан қайси бири умумиқтисодий ҳарактерга ега?

А) Ҳудудий бўлинмалар ўртасидаги

Б) Саноат ва қишлоқ ҳўжалиги ўртасидаги
C) Ишлаб чиқарувчи ва ҳизмат кўрсатувчи сохалар ўртасидаги
Д) ЯММ ва унинг ҳаракат шакллари ўртасидаги
Е) Қазиб олувчи ва қайта ишловчи саноат тармоқлари ўртасидаги.


МАСАЛАЛАР

1. Агар истеъмол функцияси С = 180 + 0,7(Й-Т), фирмаларнинг инвестисион ҳаражатлари 190 бирлик, давлат ҳаражатлари 250 бирлик, солиқлар 150 бирлик бўлса, мувозанатли ялпи миллий махсулот хажмини топинг. Агар солиқлар хажми 10 бирликка ошса, янги мувозанат қандай ўзгаради?

2. Режалаштирилаётган жамғариш - 40 + 0,2Йд га тенг бўлса, режалаштирилаётган инвестисиялар 60ни ташкил қилса, у холда мувозанатли даромад ва мултипликатор хажмини аниқланг.