Mavzu makroiqtisodiy tahlilning uslubiyoti va usullari reja

Tо‘rtinchi bosqich
.
Bu bosqich tizimning umumiy kо‘rinishdagi iqtisodiy matematik 
modelini tuzishga bagishlanadi.Bunda sifat tahlili yо‘li bilan tizimning bircha tenglama va 
tengsizliklarining matematik shakildagi ifodasi aniqlanadi. 
Beshinchi bosqich.
Bu bosqichda "model bilan ishlash" amalga oshiriladi. Model bilan 
ishlashni SHEHM yordamida dilog rejimida о‘tkazish tavsiya kilinadi. Model bilan 
ishlashda, bizning fikrimizcha imitatsion modellardan foydalanish maqsadga muvofikdir. 
2.3. Makroiqtisodiy tahlilning amaliy ahamiyati, boshqaruv qarorlarini qabul 
qilishda iqtisodiy tahlil natijalarining о‘rni va ahmiyati. 
Makroiqtisodiy tahlil davlat iqtisodiy siyosatining asosiga aylanib bormoqda. 
Iqtisodiy siyosat
– davlat va jamoat institutlarining makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy 
о‘sishga erishish maqsadida iqtisodiy jarayonlarga tuzatishlar kiritishga yо‘naltirilgan 
harakatlari tizimi. Ta’kidlash lozimki, huddi makroiqtisodiyot kabi, makrotahlil ham pozitiv 
va normativ tarkibiy qismlarni о‘zida mujassam etgan. Pozitiv tarkibiy qism «Nima sodir 
bо‘layapti?» degan savolga javob beradi va prognoz qilish uchun asos bо‘lib xizmat qiladi 
(bunda muayyan faktlar, nisbatlar va raqamlardan foydalaniladi). Normativ tarkibiy qism 
«Qanaqa bо‘lishi kerak?» degan savolga javob beradi va iqtisodiy siyosat vositalarini ishlab 
chiqish orqali vaziyatni tо‘g‘rilashga yordam beradi. 
Ushbu ikkita tarkibiy qismning uyg‘unlashuvi siyosiy tizimdan qat’i nazar har qanday 
mamlakatning iqtisodiy ahvolini makroiqtisodiy tahlil qilishda namoyon bо‘ladi. 
Mamlakatlarning iqtisodiy siyosatidagi farqlar birinchi galda pozitiv va normativ tarkibiy 
qismlarning ulushi bilan belgilanadi. Davlat tomonidan tartibga solish tarafdorlarida 
normativ yondashuv yaqqol ifodalangan, liberallarda esa bilim orttirishga (pozitiv) 
yо‘naltirilganlik ustunlik qiladi, ular kо‘proq bozorning kuchiga ishonib, bozor erkinligini 

---

nazarda tutadi, davlat tomonidan ta’sir etishning bilvosita, tuzatish kirituvchi vositalaridan 
foydalanishni afzal kо‘radi: 
• iqtisodiy vaziyatni monitoring qilish; 
• iqtisodiyotda amal qiluvchi sababli-oqibatli mexanizmlarni tahlil qilish; 
• moliyaviy oqimlarni tadqiq etish asosida iqtisodiyot sektorlari о‘rtasidagi о‘zaro 
bog‘liqliklarni о‘rganish; 
• iqtisodiy siyosatni tadqiq etish va yangi iqtisodiy strategiya variantlarini ishlab 
chiqish (makroiqtisodiy tuzatishlar kiritish dasturlarini ishlab chiqish);