Mavzu: Mahalliy va umumiy xirurgik infeksiyalarning chiqarish sabablari, klinik belgilari, tekshirish, davolsh va parvarishlashda o’ziga xos xususiyatlari. Reja

MAHALLIY O'TKIR - YIRINGLI INFEKSIYA

TERI VA TERI OSTI YOG' QATLAMINING YALLIG'LANISH KASALLIKLARI
Chipqon (furunkul). Soch xaltachasi va yog' bezining teva-rakdagi kletchatkaga o'tadigan yiringli yallig'lanishdir. Shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilmaslik va qashinish chipqon paydo bo'lishiga imkon beradi. Surunkali kasalliklar, ayniqsa diabet, anemiya , infeksion kasalliklar, bemorning holsizlanishi ,asab-psixik toliqish moyil qiladigan sharoitlardan hisoblanadi.Chip-qonning qo'zg'atuvchisi stafilokokkdir.

Klinik manzarasi. Chipqon teridan salgina ko'tarilib, terining qizg'ish rangli og'riqli zichlashuvi (infiltrat)dan boshlanadi.Bo'rtmacha uchida qoramtir yoki sarg'ish nuqta bo'ladi.»Keyinroq nuqtaning o'rnida oq rangli nekroz qismi— chipqonning o'zagi (o'ligi) hosil bo'ladi. Chipqon o'zagi ko'chib tushgandan so'ng granulyatsion to'qima bilan to'lgan bo'shliq hosil bo'ladi. Chipqon chiqqanda organizmning umumiy ahvoli o'rtacha bo'ladi.

Davosi. Yuzga chipqon chiqqanda o'rinda yotib davolanish zarur.Infiltratsiya bosqichidagi yakka chipqonlarda Vishnevskiy usulida qisqa novokoin blokadasi qo'llash mumkin. Yallig'lanish sohasiga 5—10 ml 0,25—0,5% li novokain eritmasida suyultirilgan 500.000—1.000.000 TB penitsllin yuboriladi. Hozirgi paytda limfatrop yo'l bilan antibiotik yuborish yaxshi naf bermoqda.

Davolash davrida yallig'lanish sohasi atrofidagi terini parvarish qilishning katta ahamiyati bor. Terini benzin, 70% spirt va 5% li kaliy permanganat eritmasi, 0,5—1% li birlliant yashil eritmasi va boshqalar bilan artiladi. Terining shilinishi va infeksiyani tarqalish havfi bo'lganda kompresslar qilmagan ma'qul. Fizioterapevtik muolajalar; ultrabinafsha nurlar bilan nurlantirish UVCH terapiya va boshqalar yaxshi natija beradi.

Yallig'lanishning boshlang'ich davrida (follikulit) sochning tolasini yulib tashlash tavsiya etiladi. Yiringlagan chipqonni kesib, o'zagi va yiringli suyuqlikni chiqarish mumkin (yuzdagi chipqondan tashqari). Shundan keyin yirngli jarohatlarni davolashdagi usullar qo'llaniladi. Chipqonni sitish aslo mumkin emas, bu infeksiyaning avj olish xavfmi tug'diradi. < Furunkulyoz. Bir vaqtda bir nechta chipqonlar paydo bo'lishi furunkulyoz deyiladi. Furunkulyoz, odatda, holdan toygan va kuchsizlangan bemorlarda, ayniqsa diabetli bemorlarda paydo bo'ladi.

Davosi. Mahalliy davolashdan tashqari, organizmning umumiy holatini yaxshilashga qaratilgan umumiy tadbirlar ko'rish ham zarur. Stafilakokka qarshi gammoglobulin va anatoksin, oqsillar va vitaminlarga boy ovqatlar, autogemoterapiya, ultrabinafsha nurlantirish qo'llaniladi,autovaksina bilan immunizatsiya qilinadi, umumiy antibiotikoterapiya va boshqalardan foydalaniladi.

Karbunkul. Bir nechta soch xaltachalari va yog' bezlari-ning atrofidagi to'qimalarni qamrab olgan o'tkir yiringli— nekrotik yallig'lanishi tushiniladi. To'qimalarning katta qismla-ri nekrozga uchraydi. Karbunkullar aksari keksalarda yoki ozib ketgan, shaxsiy gigena qoidalariga rioya qilmaydigan kishilarda kuzatiladi. Aksariyat karbunkul bo'yinning orqa yuzasida, yelkada, dumbada, sonda bo'ladi.