Мавзу: Логопедик ритмиканинг объекти, предмети ва вазифалари


Мусиқий кузатувсиз нутқий машқлар



Download 1,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/61
Sana25.03.2022
Hajmi1,28 Mb.
#510485
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   61
Bog'liq
logoritmika

Мусиқий кузатувсиз нутқий машқлар.
Бу машғулотлар биринчи маротаба В. А. Гринер томонидан тили дудуқланувчи 
болалар билан шуғулланишида қўллаш учун тавсия етган бўлиб мусиқа асбобидан 


- 21 - 
фойдаланишни билмаган логопед учун жуда қулайдир. Бундай топшириқлардан эрталабки 
бадантарбия машғулотларни ѐки жисмоний тарбия машғулотларини ўтказишда, логопедга 
машғулотлар вақтида шер стрларини бирон бир ҳаракатлар билан ѐки ҳеч қандай 
ҳаракатлар айтган холда фойдаланиш мумкин. Ҳаракатлар техникавий бўлмаслиги лозим. 
Нутқ машғулотларининг барчасини хам ҳаракатланиб туриб ѐки бир вақтнинг ўзида шеър 
айтиши билан бирга бажарилиб бўлмайди. Бундай фаолият нафас олишнинг бузулишига 
олиб келиши мумкин. Шу сабабли шуғулланувчилрни икки гуруҳга бўлиш мақсадга 
муофиқ бўлади; биринчи гуруҳ ҳаракатларни бажарса иккинчи гуруҳ матнни ўқийди.
Ҳаракатларниш билан бирга бажариладиган нутқ машғулотларида болалар айлана 
бўлиб полвон қадамлар билан юра бошлайдилар ва қадамларга мослаб мослаб қуйидагича 
шерни айтадилар: 
Шеър :
Оддий қадам ташлашга ўтадилар.
Шеър: 
Қуйидагича шеърни айтган холда ярим ўтириб олиши.
Шеър: 
Ёки учида айлана бўлиб юриш.
Шеър: 
Болалар қўлаларини ѐнга чўзиб кафтларини мушт қисадилар сўнгра кафтларини очиб 
қўлларини белларига қўядилар: 
Болалар қўлларини орқага чўзиб турадилар, қўлларини айлана бўйлаб 
ҳаракатлантириб қуйидаги шеърни айтадилар. 
Шеър:
Болалар коптокни бир қўшнисидан олиб иккинчи қўшнисига ўнг ѐки чап йўналиш 
бўйича ирғитадилар. Охирги бўғин айтилиши билан коптокни ерга урадилар. 
Нутқ машқи ва ҳаракатларни алоҳида бажаришида горизантал ҳолатда байроқча 
иккала қўл билан ушлаб турулади, авволо ўнг оѐқ билан, кейин чап оѐқ билан кетма-кат 
байроқчалардан хатлаб ўтилади.
Биринчи бола чапроғида иккинчиси ҳаракатни бажаради. Болалар оѐқлари билан ҳар 
томонга биргаликда тарбиячи ўқиѐтган матн садоси остида сакрай бошлайдилар. 
Мусиқий ўлчов ѐки метр туйғусини шакллантирувчи машғулотлар
Мусиқий метрини турли даражадаги қатламларининг аксентлашмаган улушлари 
аксентлар муносабатлари тузилишини ташкил етади бундай тузум метр даражалари 
миқдори ва метрик муносабатларида турлича вақт улушларига эга бўлган расм билан 
белгиланади. Метрнинг алмашинуви аксентларининг кочирилганлигига олиб келади. 
Шуғулланувчиларга авволо, “охангнинг зарб лаҳзаси хақида” ги каби аксент тўғрисида 
бошланғич тушунчаларни бериш зарур. Улар мусиқани тинглашни ва тенг кучли оханг 
фанида алоҳида зарбли оханглар лағзаларни фарқлай билиши, сўнгра малум бир шартли 
ҳаракатлар билан жавоб реаксиясини ўрганадилар. 
Авволо кутилмаган аксентлар сўнгра метрик (текис такрорланувчан) ва ўтувчи 
аксентлар устида махсус иш олиб борилади. Мазкур бошланғич тушунчалар озлаштириб 
олинганидан сўнг машғулотлар диққат эътиборлиини ривожлантириши каби ўтказадилар. 
Аксент риалнинг ихтиѐрий регистридаги най билан ѐки барабан зарбаси билан 
бажарилади. Бошланишидан шуғулланувчилар ўз жойида ўтирга ѐки турган ҳолатда 
қарсак чалиш оѐқлари дупурлатиши, бирор бир предметни узатиш, коптокни олиб илиши 
ва хакозолар орқали шартли ҳаракат рефлексияьни берадилар. Кейин тарбиячи қайта 
жойлашиб олиш учун берилган шартли сигнал сифатидаги, аксент билан боғлиқ бўлган 


- 22 - 
жойлашувларни кўрсатади. Кутилган аксент–ҳаракатланиш учун унинг бир турдан 
иккинчиси турига ўтиш учун ҳаракатни ѐки навбатдаги гуруҳланган топшириқларни 
бажариш навбати учун берилган сигнал вазифасини ўтайди. Кутилмаган аксентни машқ 
қилиш шуғулланувчиларни литриква ўтувчи аксентлар билан ишларига тайѐрланади. 
Бунда хам турли машқлардан яьни кутилмаган аксентни қабул қилиш метрик аксентни 
қабул қилиш бир текис такрорланувчи аксентни қабул қилиш ўтувчи аксентни қабул 
қилиш машқлардан кенг фойдаланиш мухимдир. Мусиқий темп туйғусини 
шакллантирувчи машқлар. 

Download 1,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish