Mavzu: kuzatish va eksprement rivojlanish psixologiyasining asosiy metodi sifatida

Suhbat metodi. Bu metod bilan inson psixikasini o`rganishda suhbatning maqsadi va vazifasi belgilanadi, uning obyekti va subyekti tanlanadi, mavzusi, o`tkaziladigan vaqti aniqlanadi, yakka shaxslar, guruh va jamoa bilan o`tkazish rejalashtiriladi, o`rganilayotgan narsa bilan uzviy bog`liq savol-javob tartibi tayyorlanadi. Suhbatning bosh maqsadi muayyan bir vaziyat yoki muammoni hal qilish jarayonida inson psixikasidagi o`zgarishlarni o`rganishdir. Suhbat or-qali odamlarning tafakkuri, akqli zakovati, xulq-atvori, qiziqishi, ziyrakligi, bilim saviyasi, e`tiqodi, dunyoqarashi, irodasi to`g`risida ma`lumotlar olinadi.
Test metodi. Test - inglizcha so`z bo`lib, sinash, tekshirish, demakdir. Shaxsning aqliy o`sishini, mentalitetini, qobiliyatini, irodaviy sifatlari va boshqa psixik xususiyatlarini tekshirishda qo`llaniladigan qisqa masala, topshiriq, misol, jumboq, syujetli rasm yoki shakl test deb ataladi. Test, ayniqsa, odamning qanday kasbni egallash mumkinligini, kasbga yaroqliligi yoki yaroqsizligi, iste`dodlilar, iqtidorlilar va aqli zaiflarni aniqlashda kishilarni saralashda keng qo`llaniladi. Test metodining qimmati tajribaning ilmiylik darajasiga, tekshiruvchining mahoratiga va qiziqishiga, yig`ilgan psixologik ma`lumotlarning obyektivligi va ularni ilmiy taxlil qila bilashga bog’liqdir. 1905 yildan, ya`ni fransuz psixologiya A. Bine va uning shogirdi A. Simon insonning aqliy o`sish va iste`dod darajalarini o`lchash imkoniyati borligi g`oyasini olg`a surganidan keyin psixologiyada test metodi qo`llana boshlandi.
Anketa metodi. Umumiy psixologiya fanida keng qo`llaniladigan metodlardan biridir. Uning yordamida turli yoshdagi va kasbdagi odam-larning psixologik xususiyatlari, narsa va hodisalarga munosabatlari o`rganiladi.
Eksperimental psixologiya fan sifatida XIX asr o‘rtalarida rivojlana boshladi. Eksperimental psixologiyaning maqsadi psixologik eksperiment o'tkazishning malaka va ko‘nikmalarini paydo qilish va rivojlantirishdan iborat. Eksperimental metodning tadbiq qilinishi psixologiya fani taraqqiyotiga juda unumli ta’sir ko'rsatdi. shuningdek, eksperimental metodning usullaridan foydalanishda amaliy faoliyatning turli sohalarida — o‘quv tarbiya ishlarida, tibbiyotda, mehnatni tashkil qilish va ratsionalizatsiyalashda, sud ishlarida, san’atda juda ko‘p foyda keltirdi.