Мавзу: Корхона омборидаги махсулотлар бўйича маълумотлар базасини ташкил этишни Turbo Pascal дастурлаш тилида дастурини яратиш

end;


var // глобал ўзгарувчилар эълон қилади
Form1: TForm1; //TForm1 типли Form1 ўзгарувчи эълон қилиняпти


implementation


{$R *.dfm} // .dfm файлларни уланади


end. // end нуқта билан келса код охири тушунилади.
Хаммаси тушунарли бўлмаслиги мумкин, лекин хозир мен ҳаммасини яхшироқ тушунтиришга харакат қиламан. Шунда ҳам баъзи бир нарсалар тушунарсиз бўлиб қолиши мумкин, чунки қачон дастур ёзсак билингки дастурдаги барча сатрлар ( ; ) билан тугайди. Бу белги оператор тугалланишини кўрсатади. У фақат оператордар кейин қўйилади ва хеч қачон калит сўзлар - uses, type, begin, implementation, private, public ва хоказоларда сўнг қўйилмайди. Кейинроқ ҳамма калит сўзлар билан танишасиз, кўпи семиз (жирний) шрифтда ёзилади. Редактор кодида энг бошида(биринчи сатрида) модул номи туради. У хар хил бўлиши мумкин, уни қўлда ўзгартиришни тавсия этмайман. Жудаям уни ўзгартиришни ъоъласангиз, модулни бошқа ном билан сақланг (File > Save As)
Модулга тушунарли, мос ном бериш керак, чунки унга қараб уни ичида нима ёзилганлигини билиш керак бўлади. Глобал модуллар уланишни кўриб чиқайлик. Ҳамма процедуралар, функциялар константалар бирорта модулда ёзилган бўлади, бу процедураларни ишлатиш учун шу модулга уланиш керак. Сиз бирорта - бир функция борлиги ҳақида билишингиз мумкин. Буни компиятор билиши керак, сиз шу функция ёзилган модулни кўрсатишингиз керак. Мисол. Сиз санани сатрга айлантиришингиз керак. Буни учун Delphi да IntToStr функцияси мавжуд. У SysUtils модулига ёзилган. Агар сиз бу функцияни ишлатмоқчи бўлсангиз, ўзингизни модулингизга бу модулни улашингиз керак ва тайёр функцияни фойдаланишингиз мумкин. Бу тақдирда сиз санани сонга айлантирадиган функция ёзишингизни кераги йўқ. Янги велосипед ихиро қилишни кераги йўқ, чунки велосипед аллақачон и яратилган. Оддийгини уланг ва фойдаланинг.
Энг қийини- типларни эълон қилиш. Сиз ёзаётган ҳамма код бирор- бир типга тегишли бўлиши шарт. Уларни биз type калит сўзидан кейин ёзамиз.
TForm1 = class (TForm) қатор шуни англатадики, биз янги TForm обеъктини яратдик ва у TForm дан келиб чикади. TForm – VCL ва CLX библотекасига кирувчи стандарт объект форма.
Delphi даги ҳамма ойналар бу объектга боғлиқ. Бирорта объектни эълон қилиш учун type қисмига ёзиш керак.